سید مهدی سجادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس
عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا - دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

هدف از نگارش این مقاله، بررسی و توصیف فرایندهای واجی همخوانی در واژه­ های مشترک بین زبان فارسی معیار و زبان هورامی (گویش هورامان تخت)، یکی از زبان­ های ایرانی نو شاخۀ شمال غربی، است. برای گردآوری و ثبت داده ­ها، از ده گویشور بومی بی­سواد و با­سواد از زن و مرد در سنین بین 30 تا 80 سال در حدود 5 ساعت بهره گرفته شده است. از شمّ زبانی یکی از نگارندگان که گویشور بومی این گویش است و همچنین منابع مکتوب در این زمینه به عنوان پیشینۀ پژوهش استفاده شده است. داده­ ها در چارچوب نظریۀ واج­ شناسی زایشی تحلیل و بر اساس الفبای آوانویسی بین ­المللی «­IPA» آوانگاری شده­ اند. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است. با بررسی داده­ ها انواع فرایندهای واجی همخوانی از قبیل همگونی، حذف، درج، تقویت، تضعیف و قلب مورد بررسی قرار گرفته­ اند. پر­بسامدترین فرایندهای واجی همخوانی به ترتیب حذف، تضعیف و همگونی و کم بسامدترین آنها، درج، قلب و تقویت هستند.

زبان هورامی, گویش هورامان تخت, واج‌شناسی زایشی, همگونی, حذف, تضعیف, تقویت