علی رضایی - تربیت مدرس
محمدتقی عبادی - تربیت مدرس تهران
حسن پیرانی - تربیت مدرس

تولید ارگانیک یکی از ارکان مهم صنعت گیاهان دارویی است و استفاده از کودهای آلی در این مبحث بسیار مورد توجه می­باشد. امروزه عصاره جلبک­های دریایی به عنوان یک کود آلی به منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی و هم­چنین مقاومت به تنش­های محیطی استفاده می­شود. مرزه یکی از گیاهان دارویی و ادویه­ای است که سطح زیر کشت بالایی در کشورمان جهت مصارف غذایی و دارویی دارد. به منظور بررسی اثر محلول­پاشی غلظت­های مختلف کود آلی جلبک دریایی بر روی شاخصه­های رشد، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، درصد و عملکرد اسانس گیاه مرزه، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1396 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل محلول­پاشی سطوح مختلف غلظت کود جلبک دریایی شامل مقادیر صفر (شاهد)، 5/2، 5 و 10 میلی­­لیتر بر لیتر به میزان سه مرتبه در طول فصل رشد بود. نتایج حاصل از اندازه­گیری­ متغیرهای رشدی نشان داد که غلظت­های مختلف کود جلبک دریایی استفاده شده در این آزمایش بر صفات تعداد شاخه­های فرعی، وزن خشک اندام‌ هوایی، وزن تر و خشک ریشه، طول و عرض برگ، ارتفاع بوته و شاخص اسپد در سطح احتمال یک درصد تاثیر معنی­داری داشت. هم­چنین سطوح مختلف کود جلبک دریایی بر صفات وزن تر اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس در سطح احتمال 5 درصد تاثیر معنی­داری داشت. مقایسه میانگین­ها نشان داد که بیشترین مقدار برای صفات تعداد شاخه­های فرعی (44/35 عدد در بوته)، طول و عرض برگ (22/43 و 07/8 میلی­متر)، قطر ساقه (00/5 میلی­متر)، وزن تر و خشک ریشه (به ترتیب 17/15 و 42/6 گرم)، وزن تر و خشک اندام هوایی بوته (01/181 و 69/37 گرم)، شاخص اسپد (13/48) مربوط به تیمار کاربرد 10 میلی­لیتر کود جلبک دریایی و کم­ترین آن مربوط به تیمار شاهد بود. هم­چنین بیشترین ارتفاع بوته (66/54 سانتی متر) و درصد و عملکرد اسانس به ترتیب به میزان 51/2 درصد و 28/6 گرم در متر مربع مربوط به تیمار 5 میلی­لیتر کود جلبک دریایی بود. به­طور کلی و با در نظر گرفتن نتایج حاصل از این آزمایش می­توان عکس­العمل گیاه دارویی مرزه را به کاربرد کود آلی جلبک دریایی به ترتیب در سطوح 5 و 10 میلی­لیتر در لیتر مثبت ارزیابی نمود و آن را در برنامه توصیه کودی کشاورزان قرار داد.

جلبک های دریایی, کود آلی, کشاورزی پایدار, گیاهان دارویی, مرزه