فهمیه دژآباد - دانشگاه صنعتی اصفهان
مریم حقیقی - .

به منظور مقایسه اثر تنش ناگهانی دمای پایین ریشه و قسمت هوایی بر بازیابی صفات رویشی و فیزیولوژیکی گوجه­فرنگی پژوهشی در آزمایشی در شرایط محیطی کنترل شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. این دو آزمایش به صورت  فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار شامل دو تیمار غلظت‏های مختلف عنصر بور (0 ، 5/0، 1 و 5/1 بر حسب پی­پی­ام) و دو سطح دمایی بخش‏های هوایی (10 درجه سانتی‏گراد دمای تنش سرمایی بخش هوایی و ریشه و  22 درجه سانتی‏گراد دمای بهینه و شاهد)  انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان فتوسنتز، میزان وزن خشک ریشه و بخش هوایی از تیمار مصرف 5/0 پی­پی­ام بور در حین تنش ناگهانی دمای پایین بر روی ریشه بود. بیشترین میزان آنتی­اکسیدان، فنول، پرولین ساقه و نشت الکترولیت نیز از تیمار مصرف 5/1 پی­پی­ام بور در حین تنش بر قسمت هوایی بدست آمد. به نظر می‏رسد تنش ناگهانی دمای پایین ریشه و قسمت هوایی میزان بازیابی صفات رویشی و فیزیولوژیکی گوجه­فرنگی را کاهش می­دهد اما زمانی که دمای پایین بر قسمت هوایی تحمیل شد گیاه متحمل خسارات بسیار بیشتری شد که این خسارات خود را در دوره بازیابی نشان داد. همچنین مصرف  5/0 پی­پی­ام از عنصر بور در حین تنش سرمایی با ایجاد شرایط بهینه جهت رشد، باعث خنثی­سازی نسبی اثرات تنش دمای پایین در ناحیه ریشه شده و گیاه را در وضعیت مطلوبی نگه داشت به نحوی که پس از دوره بازیابی، گیاه توانست خود را به شرایط قبل از تنش سرمایی نزدیک کند.

پرولین ساقه, فتوسنتز, نشت الکترولیت, وزن خشک ریشه, وزن خشک ساقه