صفت‌سازی و صفت‌زدایی در زبان فارسی از دیدگاه سرنمون رده‌شناختی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات زبان و گویش های غرب ایران، دوره: 6، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_JLW-6-20_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 299
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امین کریمی

دانشجوی دکتری دانشگاه اصفهان

والی رضایی

دانشیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه اصفهان

رضوان متولیان نائینی

استادیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه اصفهان

چکیده

تحقیق حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی صفت‌سازی و صفت‌زدایی در زبان فارسی از نگاه سرنمون رده‌شناختی می‌پردازد. این نوشتار به دنبال توصیف و تبیین پدیده‌های صفت‌سازی و صفت‌زدایی در زبان فارسی، بررسی میزان سرنمونگی صفت‌های حاصل از پدیدۀ صفت‌سازی و سرنمونگی اجزاء کلام حاصل از پدیدۀ صفت‌زدایی، و ارزیابی نظریۀ سرنمون رده‌شناختی در تعیین ویژگی‌های سرنمونی اجزاء کلامِ حاصل از این دو پدیده می­باشد. کار پیدا کردن کلمات حاصل از فرایندهای صفت‌سازی و صفت‌زدایی توسط محققان انجام شده است و سپس داده‌های جمع‌آوری­شده بر اساس معیارهای چارچوب نظری تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند و کاربرد آنها در پایگاه دادگان زبان فارسی و پیکرۀ بیجن‌خان مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق نشان می‌دهد که در فرایند صفت‌سازی تغییراز اسم‌های < شیء، ارجاع> به صفت‌های < شیء، توصیف> صورت می‌گیرد، در صورتی که در پدیدۀ صفت‌زدایی، تبدیل از صفات < ویژگی، توصیف> و < کنش، توصیف> به اسم‌های < ویژگی، ارجاع> صورت می‌گیرد. همچنین در هر دو پدیده ما شاهد غیرسرنمون‌سازی کلمات هستیم. این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که نظریۀ سرنمون رده‌شناختی قابلیت تعیین ویژگی‌های سرنمونی صفت‌ها و اسم‌های حاصل از دو پدیدۀ صفت‌سازی و صفت‌زدایی در زبان فارسی را دارد. مهمترین پیامد نظری این نوشتار تأیید ادعای زبانشناسان نقش­گرا و شناختی در مورد کاربرد بنیاد بودن دستور زبان است.  

کلیدواژه ها

صفت‌سازی, صفت‌زدایی, سرنمون رده‌شناختی, نشان‌داری ساختاری, کنش گزاره‌ای, بالقوگی رفتاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.