بررسی و توصیف واژه بست در گویش مراغه‌ای زبان ترکی

در تمام زبان­های دنیا واحدهایی وجود دارند که حد وسط واژه و تکواژ محسوب می­شوند و هم بعضی خصوصیات واژه را دارا هستند و هم بعضی خصوصیات تکواژه ای وابسته را دارند؛ به این واحدهای زبانی واژه­بست می­گویند. تحقیق حاضر با هدف بررسی و توصیف واژه­بست درگونة مراغه­ای زبان ترکی صورت گرفته است. این بررسی به روش توصیفی-تحلیلی بوده که قسمت اعظم داده­های آن با مراجعه به منابع متعدد گویش مراغه­ای زبان ترکی آذربایجانی و همچنین شمّ زبانی نگارندگان این تحقیق تهیه شده است. الگوهایی که برای تشخیص این نوع واژه­بست­ها در این مقاله به کار برده شد، همان معیارها و چارچوبی است که شقاقی (1374) برای بررسی و طبقه­بندی تکواژهای وابسته در زبان فارسی از زوئیکی و پولوم (1983) اقتباس کرده است. نتایج داده­های این تحقیق نشان می­دهد که واژه­بست­ها­ی این زبان عبارتند از پی­بست­های ملکی (ضمایر شخصی)، افعال ربطی، منادا، علامت مفعولی، و شکل کوتاه­شدۀ ”هم“. همچنین، بعضی واژه­بست­ها در زبان ترکی به صورت پی­بست و بعضی دیگر به صورت پیش­بست به پایه متصل می­شوند. مقالة حاضر همچنین نشان می­دهد که می­توان از الگوی زوئیکی و پولوم (1983) به عنوان ابزاری علمی و البته مناسب جهت تشخیص و مطالعة واژه­بست­های زبان ترکی استفاده کرد.  

کلیدواژه ها:

واژه ­بست ، تصریف ، اشتقاق ، ساخت واژه ، ترکی آذربایجانی ، لهجۀ مراغه­ ای