نرجس اسکندرنیا - دانشآموخته کارشناس ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه پیام نور تهران
بلقیس روشن - دانشیار گروه زبانشناسی و زبانهای خارجی، دانشگاه پیام نور تهران
آرزو نجفیان - دانشیار گروه زبانشناسی و زبانهای خارجی، دانشگاه پیام نور تهران

ساکنان فریدون‌شهر اصفهان به زبان گرجی تکلم می‌کنند که از زبان‌های قفقازی جنوبی است. این زبان در همزیستی با زبان فارسی به لحاظ واژگانی از آن تأثیر پذیرفته است. هدف از مقالة حاضر بررسی ساخت‏واژی و تحلیل استعاری-شناختی رنگ‌واژه‌های زبان گرجی فریدون‌شهر در چارچوب معناشناسی شناختی و با تکیه بر آراء برلین و کی (1969) است. جامعة آماری این پژوهش میدانی همة گرجی‏زبانان ساکن فریدون‌شهر، و حجم نمونه شامل 10 گویشور است که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده‏اند. یافته‌ها نشان ‏می‏دهد که تعداد اندکی از رنگ‌واژه‌ها به لحاظ ساخت‏واژی بسیط‏اند و از این میان تنها شش رنگ‏واژه، شامل thԑthri سفید، avi∫ (سیاه)، tsˡithԑli (قرمز)، tsˡɔnԑ (سبز)، qˡithԑli (زرد) و  lurǰi(آبی) رنگ‏واژه‏های اصلی این زبان را تشکیل می‏دهند، در حالی که تعداد بیشتری از آنها، یعنی رنگ‏واژه‏های غیراصلی، مشتق، مرکب و یا مشتق-مرکب هستند و اغلب از زبان فارسی قرض گرفته شده‌اند. علاوه بر این، برخی رنگ‌واژه‌های گرجی کاربرد استعاری دارند و یا در عبارات زبانی استعاری وارد می‌شوند و این عبارات‏ غالباً دارای بار معنایی و عاطفی منفی هستند. گستردگی رنگ­واژه‌ها در این زبان به واسطة اقلیم جغرافیایی، سبک زندگی اجتماعی و ساده‏زیستی گویشوران، نسبت به زبان فارسی اندک است.  

معناشناسی شناختی, رنگ‌واژه, استعاره, صرف, زبان گرجی فریدون‏شهر