دربارۀ پیشینشدگی واکۀ ū در لری و گویشهای مرکزی ایران
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 146
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLW-6-23_005
تاریخ نمایه سازی: 13 اسفند 1399
چکیده مقاله:
در گونههای مختلف گویش لری، پیشینشدگی واکۀ ū و تبدیل آن به ī دیده میشود. مشابه همین دگرگونی در گویشهای مرکزی ایران نیز وجود دارد که پیشینشدگی ū در بیشتر گونهها به ü و در تعدادی به ī انجام گرفته است. چگونگی توزیع این واکۀ پیشینشده، خاستگاه و ارزش واجی آن بهویژه در گویشهای مرکزی همیشه موضوع بحث پژوهشگران بوده است. در این مقاله، با رویکردی تاریخی به این پدیده در مهمترین گویشهای لری مانند بختیاری، بویراحمدی و خرمآبادی و تعدادی از گویشهای مرکزی مانند گزی، میمهای و جرقویهای پرداخته شده است و با بررسی برابر فارسی میانه و ایرانی باستان، واژههایی که پیشینشدگی در آنها انجام شده است، این فرایند در چارچوب دگرگونیهای آوایی تاریخی این گویشها بررسی شده است. نتایج این بررسی نشان میدهد پیشینشدگی تنها در واژههایی انجام گرفته است که واکۀ پیشینشده بازمانده از واکۀ ū در دورۀ میانه و باستان زبانهای ایرانی است، در حالی که در واژههایی که ū بازمانده از واکۀ ō دورۀ میانه است، این پیشینشدگی دیده نمیشود؛ از سوی دیگر، میتوان گفت این دگرگونی در دو مرحله انجام گرفته است، نخست پیشینشدن ū به ü که در گویشهای مرکزی انجام گرفته است، سپس گستردهشدن ü به ī که در گویشهای لری دیده میشود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
اسفندیار طاهری
استادیار گروه زبان شناسی، دانشگاه اصفهان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :