مهدی مهران - داروسازی باریج اسانس
حسین حسینی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
حسین اکبری - دانشگاه علوم پزشکی کاشان
علیرضا حاتمی - دانشگاه کاشان
علیرضا صفایی - دانشگاه کاشان

به منظور بررسی تأثیر کودهای شیمیایی، آلی و کمپوست بر مقدار، ترکیبات اسانس و اجزاء عملکرد شمعدانی معطر (Pelargonum graveolens)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل کود آلی در یک سطح (3 تن در هکتار)، کود شیمیایی در دو سطح ( 75 و 100 کیلو در هکتار) و کود کمپوست در دو سطح (15 و 20 تن در هکتار) بودند. بوته‌های تیمار شده در اواسط مهرماه مصادف با دوران گل‌دهی برداشت گردید و اسانس آن­ها توسط دستگاه کلونجر استخراج و پس از آبگیری توسط دستگاه GC آنالیز شد. نتایج نشان داد که تیمار با کودهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر درصد اسانس ندارد. همچنین، ترکیبات شیمیایی اسانس‌های حاصل از تیمارهای مختلف نیز بررسی شدند. سیترونلول (5/44-6/56 درصد)، سیترونلیل فرمات (2/12-3/18 درصد)، ژرانیول (2/2-6/7 درصد) و ایزومنتون (9/1-1/6 درصد) چهار ترکیب شاخص در اسانس شمعدانی معطر بودند. نتایج نشان داد که تیمار با کود کمپوست در مقیاس 15 تن مقدار ترکیب سیترونلول را به 94/51 درصد در اسانس شمعدانی عطری افزایش می‌دهد. ولی تیمارهای دیگر تاثیر معنی‌داری بر دیگر ترکیبات اسانس شمعدانی معطر نداشتند. همچنین صفاتی نظیر متوسط ارتفاع بوته، متوسط تعداد شاخه اصلی، حداکثر وزن تر بوته، متوسط وزن تر هر بوته اندازه‌گیری شدند. در بررسی نوع کود بر صفات مذکور اثر معنی‌داری مشاهده نشد.

شمعدانی معطر, کود آلی, کود شیمیایی, کود کمپوست, سیترونلول, سیترونلیل فرمات