بهره گیری نور، رنگ و نقش در معماری مساجد ایرانی

مسجد، محل تجلی مجموعه ای از هنرهایی است که مصداق مسلم هنر شهودی است. صرف نظر از نزهت معنوی ، این بناهای باشکوه در چشم هر ببیننده"گالری هنر اسلامی" به شمار می آید. معماری مسجد به دنبال الهام از مفاهیم کلام الهی و روایی است، تا فضایی ایجاد بکند که عالم ملکوت (عالم معنا) و عالم ناسوت (عالم صورت، ملک و طبیعت) را به قرین سازد و فضای روحانی واحدی را خلق کند. سه عامل نقش، نور و رنگ در فضا سازی دخالتی مستقیم و ناگریز دارند نقش ، محصول لاینفک و ناگزیر مصالح بنایی نیز می باشد.نحوه قرار گیری آجرها در کنار و بر روی هم به هر حال ، تولید نقش می کندو نیز در فضا سازی دخیل است.مزاوجت آجر و ملات و حمایت این دو از یکدیگر نیز نقش آفرین است.رنگ نیز به خودی خود ظهور نمی یابد مگر اینکه بر نقش بنشیند آن گاه است که منشاء اثر می گردد و در فضا سازی دخالت می کند. سومین عنصر مهم فضاسازی معنوی مسجد ، نور است که رنگ نشسته بر نقش را ظاهر می گرداند و در فضاسازی نقشی بی بدیل ایفا می کند. همه رنگ های نشسته بر نقوش است که رنگ ها را ظاهر می گرداند و طیف رنگین از کم رنگ به پر رنگ و سایه روشن را می آفریند. بدین ترتیب، عمق میدان و وسعت دید ، معنا و موجودیت می یابد. روش تحقیق در این پژوهش به لحاظ هدف ، پژوهشی است کاربردی ، و به لحاظ ماهیتی ، پژوهشی توصیفی _ تحلیلی می باشد. همچنین برای تجزیه و تحلیل این اطلاعات از روش کمی و کیفی ، استفاده شده است. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از داده های حاصل از روش های کتابخانه ای انجام شده است.

کلیدواژه ها:

نور ، رنگ ، نقش ، معماری ایرانی ، مسجد