مروری بر مفهوم مالیات و شناسایی آسیب های فرآیند سیاست گذاری مالیاتی در ایران

مالیات از مهمترین منابع تأمین مالی دولت است و سیاست های مالیاتی نیز یکی از مؤثرترین خط مشی ها در بخش عمومی هستند (روزن ، 2005 ). سیاست و چشم انداز دولت در برنامه ششم توسعه، افزایش درآمدها از منابع مالیاتی و غیر نفتی کردن اقتصاد کشور است و می تواند ابزار مهمی در مهار تورم و تنظیم و کنترل نوسانات اقتصادی محسوب شود. به رغم تلاش های مؤثر در این خصوص، نظام مالیاتی ایران دچار آسیب های متعددی است، پژوهش حاضر به دنبال شناسایی آسیب های فرآیند سیاست گذاری مالیاتی و شناخت عوامل مؤثر بر آن است تا از این طریق، چالش ها و معایب این فرآیند قابل شناسایی شود و امکان ارائه راهکارهایی برای بهبود فرآیند سیاستگذاری مالیاتی فراهم آید. کشف و بیان علل وقوع آسیب، هدف اصلی تحقیق است و تحقیق حاضر از نوع علمی- مروری می باشد. عوامل متعددی در ایجاد آسیب ها مداخله دارد که مهمترین آنها غفلت یا ناتوانی در اِعمال سیاست های مالیاتی و تدوین مقررات یا اصلاح آنها می باشد. در این مقاله به بررسی نقاط ضعف نظام مالیاتی در ایران، ضعف های ساختاری و همچنین آسیب شناسی نظام مالیاتی فعلی کشور پرداخته شده است، تحقیق به دنبال تبیین فرآیند دستورگذاری نیست، بلکه هدف آن شناسایی آسیب های مؤثر بر فرآیند سیاست گذاری است. منبع اصلی داده ها شامل مقاله ها، اظهار نظرها و سخنرانی های سیاستگذاران مالیاتی و گزارش های متخصصان است که در رسانه ها منتشر شده است. دولت می تواند با تدوین نظام مالیاتی مناسب بر چگونگی دستیابی به هدف های توسعه ای تأثیر گذارد.

کلیدواژه ها:

سیاست گذاری مالیاتی ، انواع مالیات ، مالیات اسلامی ، ضعف ساختاری مالیاتی ، آسیب شناسی نظام مالیاتی