چالش ها و راهکارهای رونق تولید در سال ۱۳۹۸ (۴ . صنایع پایین دستی پتروشیمی)

هدف گزارش حاضر بررسی چالشهای صنایع پایین دستی پتروشیمی و ارائه راهکارهایی برای حل آنها در سال رونق تولید است. شایان ذکر است راهکارهای ارائه شده عمدتا متمرکز بر جلوگیری از تعمیق رکود و استفاده از ظرفیت های موجود است. با توجه به اینکه یکی از الزامات توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی تامین مواد اولیه مورد نیاز این صنایع است، ابتدا سهم تولیدات صنایع بالادستی پتروشیمی در تامین نیاز بازار داخل بررسی شد. در سال ۱۳۹۷ از ۳ / ۵۳ میلیون تن محصول پتروشیمی تولید شده در صنایع بالادستی پتروشیمی نزدیک به ۳۸ میلیون تن آن قابل فروش بوده که حدود ۵ / ۸ میلیون تن آن به طور خالص در داخل به فروش رفت. واقعیت این است که روند تولید محصولات صنایع بالادستی پتروشیمی کشور طی سال های اخیر همراستا با نیاز صنایع پایین دستی پتروشیمی نبوده است. به طوری که در مورد برخی از محصولات انحصار در فروش وجود دارد و زمانی که واردات این محصولات با چالش مواجه شود، سبب بروز التهاب در بورس کالا، افزایش سقف رقابت و به تبع آن افزایش قیمت مواد اولیه تولیدکننده داخلی می شود. در مورد برخی از محصولات نیز که کمبود تولید در کشور وجود ندارد، گاهی به دلیل نوسان در عرضه و کنترل قیمت توسط تولیدکنندگان، سقف رقابت در بورس کالا افزایش می یابد. تفاوت نرخ ارز نیمایی و نرخ ارز غیررسمی نیز از دیگر دلایل ورود تقاضای سوداگری در بورس کالا و البته ضعف سامانه بهین یاب در غربالگری این تقاضاهاست. انتظارات تورمی، مجوز خرید محصولات خارج از بورس برای کالاهای استراتژیک، از دیگر دلایل ایجاد التهاب های مقطعی در بورس کالاست. هدفمند نبودن سیاست های حمایتی به تناسب ارزش افزوده، مشکلات مربوط به واردات مواد افزودنی صنایع پایین دستی، مسائل مرتبط با تعیین ارزش پایه های صادراتی، تعدد دستورالعمل های صادر شده، نوسانات نرخ ارز و بی ثباتی قیمت مواد اولیه و افزایش هزینه های مبادله از دیگر مشکلات صنایع پایین دستی پتروشیمی است که در این گزارش به آنها اشاره شده است. در ادامه متناظر با هریک از چالش ها راهکارهایی
به تفکیک اجرایی و نظارتی و در بازه زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت ارائه شده است. 

کلیدواژه ها:

صنایع پایین دستی پتروشیمی ، رونق تولید