جعفر نیکبخت - استادیار و عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه زنجان؛
مهدی طاهری - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان؛

منطقه طارم زنجان به دلیل داشتن شرایط اقلیمی مناسب برای رشد زیتون از سوی وزارت جهاد-کشاورزی به عنوان قطب زیتون کشور انتخاب شده است. به همین دلیل در سالهای اخیر سطح باغهای زیر کشت این درخت در حال گسترش می باشد. با توجه به منابع آب محدود این منطقه لزوم مدیریت صحیح آب آبیاری در این منطقه کاملا مشهود است. کم آبیاری یکی از راهکارهای مؤثری است که می تواند علاوه بر کاهش مصرف آب و حفظ منابع آب، باعث افزایش کارایی مصرف آب گردد بدون اینکه تأثیر عمده ای در اقتصاد تولید محصول داشته باشد. در اثر اعمال کم آبیاری، میزان محصول در واحد سطح کاهش می یابد اما سطح بیشتری تحت آبیاری قرار می گیرد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کم آبیاری پیوسته بر کارایی مصرف آب در تولید میوه و روغن زیتون رقم روغنی کرونائیکی و هم چنین میزان ذخیره آب آبیاری در سال 87-88 در منطقه طارم زنجان انجام گرفت. بدین منظور چهار تیمار آبیاری شامل 100 (تیمار شاهد)، 75 و 50 و 25 درصد نیاز آبیT1 و 4 T3 ،T2 ،Tبه ترتیب) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انتخاب شد. فواصل کاشت درختان در این پژوهش 7/5 متر در 7/5 متر بود. برای آبیاری از روش قطره ای با آرایش حلقه ای استفاده گردید. بر اساس نتایج، بین تیمارهای1 T و 2 T از نظر کارایی مصرف آب در تولید میوه و روغن اختلاف معنی دار وجود نداشت. بنابراین کاهش 25 درصد در آب مصرفی برای آبیاری، تأثیر قابل ملاحظه ای در میزان روغن و میوه تولیدی نداشت.

کم آبیاری، آبیاری قطره ای، ذخیره منابع آب، کارایی مصرف آب، زیتون رقم روغنی کرونائیکی