ابراهیم مقیمی - استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
سعید نگهبان - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه تهران

ژئومورفولوژی یکی از شاخه های علم جغرافیا می باشد که به مطالعه و بررسی اشکال سطحی زمین و فرآیندهای موثر درشکل گیری و تحول آنها می پردازد و اکولوژی یکی از شاخه های علوم زیستی است که به بررسی رابطه بین موجود زنده و محیط زندگی آن می پردازد، دانش اکوژئومورفولوژی از تلفیق این دو دانش منشا می گیرد که به بررسی موجودات زنده و محل زندگی آنها با توجه به تاثیرات ویژگیهای ژئومورفولوژیکی زیستگاهها می پردازد. مناطقی پوشیده از مرداب، باتلاق، لجن زار یا آبگیرهای طبیعی و مصنوعی اعم از دائمی یا موقت که در آن آبهای شور یا شیرین به صورت راکد یا جاری یافت می شود، از جمله شامل آبگیرهای دریایی که عمق آنها در پائین ترین حد جزر از شش متر تجاوز نکند را تالاب می گویند. فلات مرتفع ایران که بیش از 80 درصد خاک سرزمینی کشور ایران را در برگرفته ، بهمراه دشتهای وسیع، سواحل خلیج فارس و دریاهای عمان و مازندران تنوعی از چشم اندازهای کوهستانی، کوهپایه ای، دشتی و کویری و ... را بوجود آورده است. همین ویژگی باعث شده که کشور ایران علیرغم قرار گرفتن در کمربند خشک و نیمه خشک جهان دارای میکرواقلیمهای متنوعی باشد، بطوریکه از اقلیمهای خیلی سرد تا خیلی گرم و از خیلی مرطوب تا خیلی خشک در آن یافت می شود. از 42 نوع تالاب مشخص شده توسط کنوانسیون رامسر در سطح جهان ه ب جز یک نوع تالاب یعنی تورب زارها، تالابهای آلپی و تالابهای تندرا بقیه در کشور ایران یافت می شوند که بیانگر تنوع بسیار زیاد تالابهای ایرانی است . تالابهای ساحلی یکی از انواع تالابها می باشند که دارای ارزشهای اکولوژیکی و اقتصادی بسیار زیادی هستند. این پژوهش سعی دارد که به بررسی ویژگیهای اکوژئومورفولوژیکی تالاب شور، شیرین و میناب بپردازد، تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روشهای کتابخانه ای و میدانی است، نتایج نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه که در حد جزر و مد واقع شده تحت تاثیر فرآیندهای ژئومورفولوژیکی ناشی از دریا (امواج) و خشکی(رودخانه ها) قرار دارد و شکل کنونی آن که نیز تابعی از این فرآیندها است به صورت مضرس می باشد. همچنین موقعیت خاص این تالاب آن را از لحاظ ویژگیهای اکولوژیکی نیز منحصر به فرد ساخته و رابطه بسیار تنگاتنگی بین ویژگیهای ژئومورفولوژیکی و اکولوژیکی این تالاب به چشم می خورد

اکوژئومورفولوژی، تالاب ساحلی، شور، شیرین و میناب