گزینش ارقام برنج متحمل به تنش شوری، با استفاده از شاخص های حساسیت و تحمل به تنش و روشهای آماری چند متغیره

به منظور مقایسه و بررسی میزان تحمل به شوری در شرایط طبیعی، ارقام برنج )درفک، کوهسار، شیرودی، حسن سرایی و هاشمی( در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، در دو مزرعه شور و غیر شوری و در دو منطقه جداگانه در منطقه ساحل ی خزر )آستارا و تالش( در سال زراعی 1396 موردمطالعه قرار گرفتند. شدت تنش )SI( در این تحقیق 0/646 بود. بررسی شاخصهای تحمل و حساسیت به شوری نشان داد که رقم کوهسار و شیرودی به ترتیب کمترین و بیشترین حساسیت را ازنظر شاخص SSI به تنش شوری داشتند. ازلحاظ شاخص میانگین بهره وری )MP( ، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، شاخص تحمل به شوری )SSI(، میانگین هارمونیک )HAR( و شاخص تحمل )TOL( رقم کوهسار متحمل ترین رقم در بین ارقام موردبررسی بود. در این آزمایش به نظر میرسد شاخص TOL به دلیل همبستگی عملکرد در محیط تنش )YS( و بدون تنش )YP( نسبت به سایر شاخصها ازنظر گزینش ارقام مناسب تر است. بر این اساس با توجه به شاخص TOL و نتایج تجزیه خوشه ای و تجزیه به مؤلفه های اصلی، رقم کوهسار و شیرودی به ترتیب متحمل ترین و حساس ترین رقم بوده اند.

کلیدواژه ها:

شوری خاک ، برنج ، همبستگی ، تجزیه خوشه ای ، تجزیه به مؤلفه های اصلی