بررسی رقابت پذیری ایران در بازار جهانی گوجه فرنگی

توسعه صادرات غیر نفتی و تنوع بخشیدن به درآمدهای صادراتی یکی از اهداف بسیار مهم در برنامه های توسعه کشور از قبل از انقلاب تاکنون بوده است. . لذا شناسایی محصولات و فعالیتهای تولیدی کشور که پتانسیل لازم جهت توسعه صادرات و واردشدن به بازارهای جهانی را دارند، امری ضـروری به نظر میرسـد. نظر به پتانسـیل بالای کشور در زمینه تولید و صادرات گوجه فرنگی پژوهش حاضر با هدف بررسـی مزیت نسـبی و تعیین سـاختار بازار صادراتی این محصول در ایران صورت پذیرفته است. دوره مورد مطالعه این پژوهش 1380-96 میباشـد. بدین منظور مقاله حاضـر با اسـتفاده از شـاخص های مزیت نسـبی آشکارشده، مزیت نسبی آشکار شده متقارن، نسـبتهای تمرکز و شاخص هرفیندال- هیرشمن به بررسی الگوی تجاری و ساختار بازار صادراتی گوجه فرنگی ایران و جهان پرداخته اسـت. نتایج نشان داد که مزیت نسبی گوجه فرنگی ایران در سالهای مورد مطالعه با نوسانات زیادی همراه بوده و ریسک رقابتی برای صادرکنندگان این محصول در ایران نسبت به رقبا بالاتر بوده است. ساختار بازار صادراتی این محصول در جهان ابتدا انحصار چندجانبه بسـته بوده اسـت که با گذشـت زمان رقابتی تر شده و به انحصار چندجانبه تغییر یافته است. ساختار بازار صادراتی گوجه فرنگی ایران همواره بنگاه مسـلط بوده اسـت که این وضـعیت به دلیل کاهش قدرت چانه زنی ایران در بازار های جهانی عمدتا به ضرر کشور ایران بوده است.

کلیدواژه ها:

انحصار چند جانبه ، ساختار بازار ، صادرات ، گوجه فرنگی