حسین قدرتی - دانشیار جامعه شناسی دانشگاه حکیم سبزواری
شفیعه قدرتی - استادیار جمعیت شناسی دانشگاه حکیم سبزواری
مهرداد زیدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه حکیم سبزواری

حقوق شهروندی، مجموعه‌ای از قواعد حاکم بر روابط اشخاص و گروه­ها در جامعه‌ شهری و اخلاق اجتماعی، میزان احترام و پای‌بندی این اصول در ارتباط آن‌ها با یکدیگر است. هدف این پژوهش بررسی جامعه‌شناختیِ مسائل فرهنگ عمومی (با تأکید بر حوزه‌ شهروندی و اخلاق اجتماعی شهروندان شهر سبزوار) است؛ مسائلی که جامعه­شناسانی چون پارسونز، اینگلهارت به‌عنوان بزرگ‌‌‌ترین کارشناسان این دانش تأکید زیادی بر شناخت و اولویت­بندی آ‌ن‌ها برای پیشگیری و حل معضلات داشته­اند. بدین‌منظور سه‌نمونه (مجموعاً 280 نفر) شامل 70 نفر از مسؤولان و افراد تأثیرگذار فرهنگی به روش مصاحبه‌ نیمه‌باز، 200 نفر از مردم اجتماع به روش تصادفی ساده و 10نفر از کارشناسان فرهنگی با روش ANP مورد مطالعه قرار گرفتند. پس روش تحقیق این پژوهش تلفیقی از روش‌های ANP کیفی و روش کمی پرسش‌نامه‌ای نیمه‌ساختار یافته بوده و داده­ها به روش تحلیل‌محتوا مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته ­است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که از نظر مسؤولان و اثرگذاران فرهنگی، بیکاری با 01/41%، فرهنگ نامناسب رانندگی با 99/36% و اعتیاد با 51/31% مهم‌‌‌ترین تهدیدهای فرهنگی حوزه‌ عمومی (شهروندی و اخلاق اجتماعی) در شهر سبزوار هستند. از نظر مردم، کم‌توجهی به حقوق عمومی توسط موتورسواران با 01/53% و اعتیاد با 08/27% مهم‌‌ترین آسیب‌ها محسوب می‌شوند. نقطه مشترک نظرات این دو دسته اعتیاد است که در حال حاضر یکی از سه معضل مهم و جدی مردم سبزوار می‌باشد. در نهایت با مقایسه دوبه‌دویی معضلات در قالب مدل ANP به‌ترتیب بیکاری با 31/0، اعتیاد 8/27، ضعف فرهنگ کار جمعی و گروهی 11/0 سه معضل مهم از نظر آن دو گروه محسوب می­گردد. مهم‌‌ترین عامل مؤثر بر بیکاری به­عنوان اولویت اول نیز، نبود برنامه‌های مناسب فرهنگی با ضریب تأثیر 089/0% است. پیشنهاد مردم و مسؤولان فرهنگی نیز با توجه به اولویت­های نخست معضلات اجتماعی به ترتیب، جذب صحیح سرمایه جهت کاهش بیکاری، برنامه­ریزی­های فرهنگی و نظارت بر اجرای صحیح آن‌ها، تقویت روحیه‌ همکاری و نیز معرفی الگوهای موفق اجتماعی و اقتصادی در شهر سبزوار است. یافته­های تحقیق با نظریات پارسونز به‌عنوان نظریه‌ اصلی و مورداستفاده در این پژوهش مطابقت دارد.

فرهنگ عمومی, مسائل فرهنگی, سبزوار, حقوق شهروندی