اتنوفارماکولوژی، کمیت و کیفیت اسانس گل و برگ گیاه دارویی چایکوهی (Stachys lavandulifolia Vahl.) در رویشگاههای استان‌های سمنان، خراسان شمالی و رضوی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله فیزیولوژی محیطی گیاهی، دوره: 15، شماره: 59
- کد COI اختصاصی: JR_ECOP-15-59_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 301
نویسندگان
گروه علوم باغبانی، دانشکده تولیدات گیاهی، علوم کشاورزی و منابعطبیعی دانشگاه گرگان، گرگان، ایران
گروه علوم باغبانی، دانشکده تولیدات گیاهی، علوم کشاورزی و منابعطبیعی دانشگاه گرگان، گرگان، ایران
گروه علوم باغبانی، دانشکده تولیدات گیاهی، علوم کشاورزی و منابعطبیعی دانشگاه گرگان، گرگان، ایران
گروه کشاورزی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
چکیده
چایکوهی یکی از گیاهان دارویی می‌باشد که در مناطق مختلف ایران رویش دارد. از دمکرده گلها و برگ‌های این گیاه در ناراحتی‌های معده و نیز به‌عنوان آرامبخش در رفع بی‌خوابی و اضطراب استفاده میگردد. به‌منظور بررسی اسانس گل و برگ این گیاه در چهار رویشگاه (ارتفاعات مشهد، نیشابور، قوچان و شاهرود)، تحقیقی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار صورت پذیرفت. اطلاعات اتنوفارماکولوژی از مردم محلی بدست آمده و نمونههای گیاهی در بهار 1393 در زمان گلدهی، از رویشگاههای مذکور جمع‌آوری گردید. نمونههای گل و برگ خشک بهوسیله دستگاه کلونجر و تقطیر با آب، اسانس‌گیری و درصد و عملکرد اسانس هر نمونه تعیین و ترکیبات متشکله اسانس‌های حاصله توسط دستگاه GC/MS آنالیز شد. نتایج اتنوفارماکولوژی نشان داد نام‌های محلی آن در رویشگاه‌ها متفاوت است ولی کاربرد عمومی به‌عنوان آرامبخش می‌باشد. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد، درصد اسانس و وزن خشک مربوط به نمونه برگ در مشهد و وزن خشک گل نیز بیشتر از وزن خشک برگ بود. بیشترین ترکیب در اسانس گل با 72 ترکیب مربوط به نیشابور و در اسانس برگ با 82 ترکیب مربوط به رویشگاه قوچان بود که در بالاترین مقادیر به‌ترتیب 692/92 و 818/96 وزن اسانس را به خود اختصاص داده بودند. بیشترین میزان ترکیبات اصلی اسانس اعم از بتا-پینن ، بتافلاندرن، کاریوفیلن مربوط به اکوتیپ شاهرود و اسپاتولنول و آلفاتوجن به‌ترتیب مربوط به قوچان و مشهد بود که میزان این ترکیبات در برگ بیشتر از گل می‌باشد که بهترین کیفیت اسانس را می‌توان از رویشگاههای مشهد و قوچان بدست آورد.کلیدواژه ها
اسانس, بتاپینن, کلونجر, GC/MSاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.