شقایق رضائی - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
یاسر محمدی - استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

رشد جمعیت، تغییرات آب و هوایی، کمبود سرمایه گذاری و مدیریت و ناکارآمردی بهره برداری از منابع موجود، مقدار دسترسی آب را برای افراد محدود می کند. از این رو، موضوع چگونگی حفظ این منبع حیراتی و بهره برداری بهینه از آن یکی از مهم ترین چالش های قرن حاضر به ویژه در بخش کشاورزی بعنوان بزرگ ترین مصرف کننده آب است. باتوجه به این مسئله که تغییرات اقلیمی سبب ایجاد شرایطی خواهد شد که بهره برداری بهینه و مناسب از منابع آبی را تا حدودی غیرممکن می کند، لذا بحث ارائه رفتار تاب آورانه توسط بهره برداران اصلی امری مهم و اجتناب ناپذیر است که اکثر منابع، از رفتار تاب آورانه تحت عنوان توانایی آماده شدن و برنامه ریزی برای تحمل کردن، بازیابی یا سازگاری موفق تر با حوادث ناخوشایند بالقوه یاد می کنند که در صورت تحقق یافتن چنین رفتاری در مواجهه با مخاطرات و صدمات ناشی از تغییرات اقلیمی، میتوان صدمات را به حداقل رسانده و میتوان گفت استفاده بهینه از منابع آب و مدیریت پایدار آن از اهمیتبسیار بالایی برخوردار است و در واق ، مدیریت اثر بخش و پایدار منابع آب برای تضمین توسعه پایدار حیاتی است و با اعمال قوانین حاکم بر محیط طبیعی و توجه به سیاست های کشاورزی در نهایت علاوه بر بهبود و بازیابی وضع موجود، به توسعه و بحثی فراتر از آن یعنی توسعه پایدار در صنعت کشاورزی دست یافت. هدف مقاله حاضر آن است که با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای به تشریح مفهوم تاب آوری و رفتار تاب آورانه کشاورزان در برابر تغییرات اقلیمی بپردازد، با توجه به این موضوع که درصورت بروز رفتارتاب آورانه توسط افراد میتوان شرایط کنونی را ارتقا داده ز از سطح فعلی کشاورزی به توسعه پایدار دراین صنعت دست یافت.

تغییرات اقلیمی، تاب آوری، رفتارتاب آورانه، توسعه کشاورزی پایدار