نقد و بررسی فقهی - حقوقی اعتبار زمانی مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، دوره: 20، شماره: 11
  • کد COI اختصاصی: JR_IHCS-20-11_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 307
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید فضل الله موسوی

استاد گروه حقوق عمومی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران، تهران، ایران

خسرو حسین پور

کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مسئله فقه و مصلحت از مسائل بحث انگیز فقهی- اصولی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دلایل عملی پیش روی فقها و متفکران رخ نمود. در قانون اساسی 1358، قانونگذاری توسط مجلس مقید به عدم مغایرت با شرع و قانون اساسی اعلام و بر همین اساس نهاد شورای نگهبان جهت پاسداری از این امور تعیین گردید. در عمل، مجلس با توجه به مصالح و ضرورت‌ها قوانینی را تصویب می‌نمود که با مخالفت شورای نگهبان روبه‌رو می‌گردید و همین امر موجب تنش‌ها و بن بست‌هایی در کشور می‌گردید. پس از مواردی از دخالت‌های موردی رهبر فقید انقلاب جهت حل چنین معضلاتی، به ابتکار ایشان و به موجب فرمان بهمن ماه 1366 نهادی به نام «مجمع تشخیص مصلحت نظام» ایجاد گردید که در بازنگری قانون اساسی 1368جایگاه قانونی یافت. طبق مبنای تشکیل مجمع، مجمع حق قانونگذاری ابتدایی ندارد و مصوبات آن باید موقتی و مادام‌المصلحه باشد نه دائمی، اموری که تاکنون مغفول مانده و نیاز به توجه و اهتمام ویژه دارد. در این مقاله ضمن بررسی مختصر مبنای فقهی مصلحت و بسترهای پیدایش مجمع تشخیص در نظام حقوقی ایران، اعتبار زمانی مصوبات مجمع و رویه عملی آن مورد بررسی و نقد قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه ها

مصلحت, مجمع تشخیص مصلحت نظام, ضرورت, معضل, حکم حکومتی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.