مستثنیات احتیاط در احکام توصّلی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه فقه، دوره: 27، شماره: 102
- کد COI اختصاصی: JR_JFI-27-102_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 337
نویسندگان
استاد و مدیر حوزه علمیه قم، ایران.
پژوهشگر موسسه اشراق و دانشپژوه سطح ۴ حوزه، قم، ایران.
دانشجوی دکتری رشته اندیشه معاصر مسلمین دانشگاه المصطفی و مربی دانشگاه مجازی المصطفی، قم، ایران.
چکیده
بیشتر فقها - در مباحث اجتهاد و تقلید - جواز احتیاط در توصّلیاتِ محض (معاملات بالمعنی الاعم) را امری واضح دانسته و از کنار آن عبور کردهاند و کمتر به جوانب آن پرداختهاند، اما وقتی در دایرهٔ احکام توصلیات دقت میشود، احکامی به چشم میخورد که حکم جواز احتیاط در آنها روشن نیست و بلکه با مانع همراه است. این موانع سبب استثناء این احکام از دایرهٔ جواز احتیاط در توصّلیات میشود. سؤال اصلی تحقیق، کشف همین مستثنیات احتیاط در احکام توصّلی است. با هدف تبیین دقیق حکم کلی جواز احتیاط در توصّلیات، با روش تحلیل محتوای کیفی تاریخی به بررسی مهمترین استثنائات این حکم در فقه میپردازد. مهمترین احکامی که از حکم جواز احتیاط استثناء میشود در دو دسته مسثنیات ذاتی و مستثنیات عارضی قرار میگیرد. دستهٔ اول احکامی هستند که ذاتاً قابل احتیاط نیست؛ مانند احکام علمی، اعتقادی و احتیاط در تزاحم. دستهٔ دوم، شامل برخی عناوینی است که عارض بر احتیاط شده و سبب عدم جواز آن میشود؛ مانند اِضرار، عُسر و حرج، وهن دین یا مذهب که در برخی به صورت مطلق و در برخی دیگر در شرایطی خاص امکان احتیاط وجود ندارد.کلیدواژه ها
مسثنیات احتیاط, احکام, توصّلیات, احکام اعتقادی, مستثنیات ذاتی, مستثنیات عَرَضیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.