فاطمه زابل عباسی - کارشناس پژوهشکده ملی اقلیم شناسی – مشهد-کارشناس ارشد هواشناسی – عض
مرتضی اثمری سعداباد - رئیس پیش بینی اداره کل هواشناسی مشهد -کارشناس ارشد هواشناسی – عضو کارگ
شراره ملبوسی - کارشناس کامپیوتر

درجه حرارت هوا، به عنوان یکی از اصلی ترین عناصر اقلیمی، از مهمترین شاخص های آب و هوایی هرناحیه جغرافیایی محسوب می گردد. در سال های اخیر، مشهد شاهد نوسانات قابل ملاحظه به همراه افزایش معنی دار دمای هوا بوده است. هدف اصلی این مقاله، توصیف گرافیکی مشاهدات درجه حرارت مشهد از طریق استخراج نمایه های موجود در سری های زمانی می باشد. به همین منظور داده های ماهانه دما از سال 1961 الی 2005 در ایستگاه سینوپتیک مشهد جم عآوری و پس از ایجاد سری های زمانی در مقیاس های فصلی و سالانه جهت بررسی تغییرات احتمالی مورد استناد قرار گرفتند. به منظور سازماندهی، پردازش و اعمال کلیه روش های گرافیکی و ریاضی از امکانات و توابع موجود در محیط نرم افزارهایMinitab و Excelبهره گرفته شد. با هدف تحلیل مقدماتی سری های زمانی، در مرحله اول ،شاخص های اولیه نظیر: مشاهدات خام ،داده های اسموت شده، میانگین متحرک و درصد تغییر پذیری طراحی و نتایج از طریق مدل های گرافیکی نمایش داده شد. در مرحله دوم، مؤلفه های ثانویه نظیر روند چرخه ای فصلی و غیر منظم موجود در سری مشاهدات محاسبه و شبیه سازی گردید. در مرحله سوم، تکنیک منحنی تجمعی باقیمانده های نرمال شده در جهت آشکار سازی تغییرات درجه حرارت هوا به کار گرفته شد. در مجموع نتایج حاصله مبین این واقعیت اند که اولاً میزان تغییرات و نوسانات موجود در سری مشاهدات به ازای کلیه مقیاس ها در دراز مدت بسیار قابل ملاحظه است. ثانیاً روندی مثبت در سری مشاهدات درجه حرارت شهر مشهد، به ویژه در مقیاس سالانه کاملا مشهود است

تحلیل سری های زمانی درجه حرارت شهر مشهد، شاخص های اولیه، مؤلفه های ثانویه، تغییرات و روند افزایش دما