مدیریت آبیاری و زهکشی در شالیزارها با توجه به ویژگی های بیولوژیکی برنج Oryza sativa

به جرات می توان گفت که پس از گندم، برنج گیاهی است که می تواند در محدوده وسیعی از وی ژگی های اقلیمی رشد و نمو نماید. بطور کلی، برنج در تمامی قاره ها، بجز در نواحی قطبی می تواند کشت شود. این گیاه را می توان در مناطق خشک، همانند گندم و ذرت، بصورت دیم و فقط از طریق غرقاب و خشکی با تناوب زیاد، یا در شرایط استغراق طبیعی کشت کرد. کشاورزان نسبت به کاشت برنج در جلگ ههای رسوبی، دش تهای سیلابی و در ترا سهای زمی نهای کوهپایه ای اقدام م ینمایند. هرچند میزان مقاومت به خشکی این گیاه از سایر غلات کمتر است، لیکن در نواحی خشک قاره آسیا و شمال قاره افریقا با موفقیت کشت می شود. با وجود حساسیت گیاه برنج به دمای کم محیط، عملکردآن در بخش های شمالی ژاپن، چین و حتی در مناطق با ارتفاع بیش از 3000 متر از سطح دریا، همانند نواحی استوایی و نیمه استوایی قابل ملاحظه است. اغلب خاک های شالیزاری در مناطق ک مارتفاع (پست) قرار دارند. بدین ترتیب، می توان آب آبیاری را از زمین های بالا تر دریافت و مصرف نمود. اراضی با خاک های مرطوب (خیس زاری)، شامل دشت های رسوبی مسطح، ترا سها، کوهپایه های مرزبندی شده و یا حتی خا کهای زراعی مناطق مرتفع هستند، هر چند که در اکثر شرایط، زمین های شالیزاری در واحدهای فیزیوگرافی جلگه های رسوبی و سیلابی، مناطق دلتایی، زمین های ساحلی، کفه های جزر و مدی، خا کهای باتلاقی (خیس زاری) و بطور عمده دشت های رسوبی رودخانه ای قرار دارند. در کلیه نواحی گفته شده، رژیم رطوبتی آکویک که نشانگر رطوبت زیاد و کمبود نسبی اکسیژن است، برقرار م یباشد. لزوم فراهم بودن رطوبت زیاد و نیاز به اکسیژن کم، موجب گردیده تا وی ژگی های خاک های شالیزاری، در مقایسه با مناطق مرتفع و یا خشکه زاری تحت کشت برنج دارای دامنه تغییرات نسبی کمتری باشند