سینا اکرم - کارشناس شرکت مهندسین مشاور آبساران ، تهران- خیابان سید جمال الدین اسد

روش های زهکشی افقی، قائم و حایل سال هاست به عنوان روش های مرسوم و متعارف کنترل سطح ایستابی و شوری مورد استفاده قرار می گیرند و کمک شایانی به افزایش تولیدات کشاورزی کرد ه اند. این سیستم ها با وجود مزایای زیادی که برای بهره برداران به ارمغان می آ ورند دارای اشکالاتی نیز هستند که می توان از میان آنها نیاز به سرمایه زیاد، احتیاج به مراقبت و نگهداری و از همه مهمتر، مشکلات زیست محیطی را برشمرد . از گزینه های جایگزین سیستم های سنتی زهکشی می توان به زهکشی زیستی اشاره کرد. این سیستم زهکشی طبیعی عموماً مقرون به صرفه تر و از نظر زیست محیطی نیز سالم تراست. این تحقیق در صدد بر آمده است تا اثرات پارامتر های مختلف اقلیم، آب، خاک و گیاه را بر عمق ایستابی در سیستم زهکشی زیستی به کمک مدل ریاضیSahysmodبررسی کند . این مدل ریاضی، به طور همزمان اثرات آبیاری بر بالا رفتن سطح ایستابی و شوری را در یک محیط سه بعدی و در عین حال نسبت به زمان شبیه سازی می کند . به منظور بررسی نتایج، 4 مقدار برای هدایت هیدرولیکی خاک، 5 مقدار برای عمق لایه محدودکننده، 2 مقدار برای عمق ایستابی، 3 مقدار برای ضریب زهکشی و 3 مقدار برای تبخیر و تعرق درختان از نوارهای غیر زراعی (درختکاری) انتخاب شد . برای ترکیب نوارهای زراعی به نوارهای درختکاری شده نیز 19 حالت مختلف برگزیده شد . این نسبت بین0/25 تا 4 متغیر بود، به طوریکه بتوان از میان آنها پاسخ مناسب را انتخاب کرد . بدین ترتیب، در مجموع بیش از 27000 کزین ه مختلف مورد بررسی قرار گرفت نتایج حاصله موارد زیر را نشان داد: -1 در بسیاری از موارد به نظر میرسد، سیستم های زهکشی زیستی، در کنار سیستم های سنتی زهکشی، می توانند نتایج خوبی در پی داشته باشند و موجب افزایش عمر سامانه و کمک به پایداری آن گردد. -2 کاربرد این سامانه ها در مناطقی پیشنهاد میشود که زمین ارزان و در دسترس و آب، گران و کمیاب باشد. -3 با ثابت ماندن نسبت عرض نوار زهکشی کننده به عرض نوار زهکشی شونده، هر چقدر بتوان عرض نوارها را کمتر در نظر گرفت 4-عمق لایه محدودکننده در اغلب موارد تأثیر چندانی بر افت سطح آب زیر زمینی منطقه درختکاری ندارد. -5 سامانه زهکشی زیستی حساسیت زیادی به ضریب زهکشی دارد و با افزایش ضریب زهکشی از عملکرد آن کاسته می شود

زهکشی زیستی، سطح ایستابی ،sahysmod