ارزیابی وضعیت تکتونیک فعال با استفاده از تحلیل پارامترهای ژئومورفیک و مورفومتریک (مطالعه‌ی موردی: حوضه‌های غرب استان کرمانشاه)

از دیدگاه زمین‌ساختی، زون زمین‌شناسی زاگرس یک منطقه‌ی فعال تکتونیکی بوده و شواهد ژئومورفیک حرکات نو زمین‌ساختی در این منطقه‌ قابل‌شناسایی و ردیابی است. حوضه‌های غرب استان کرمانشاه در زون‌ زاگرس واقع شده و به نظر می‌رسد به علت قرارگیری گسل‌‌ زاگرس مرتفع، گسل‌ ذهاب-کرند و گسل قصر شیرین-گیلانغرب در این محدوده‌، این حوضه‌ها از نظر تکتونیکی فعال باشند؛ بنابراین مطالعه‌ی تکتونیک فعال این محدوده‌ با استفاده از پارامترهای ژئومورفیک و مورفومتریک می‌تواند منجر به شناخت جامع از وضعیت تکتونیک فعال این حوضه‌ها گردد؛ بنابراین هدف این پژوهش، ارزیابی وضعیت تکتونیک فعال حوضه‌های غرب استان کرمانشاه است. بر این اساس ابتدا محدوده‌ی حوضه‌های موردمطالعه، شبکه‌ی زهکشی آن‌ها و ویژگی‌های مورفومتری و توپوگرافی بر اساس DEM سی‌ متر منطقه، استخراج گردید. در ادامه بر اساس شاخص‌های ژئومورفیک (AF، Hi،SL، BS) و شاخص‌های مورفومتری (Dd،R، Rr، Hd) وضعیت فعالیت تکتونیکی حوضه‌های موردمطالعه ارزیابی شده و نتایج حاصل از آن‌ها بر اساس ویژگی‌های لیتولوژیکی و ساختاری حوضه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که محدوده‌ی غرب استان کرمانشاه بر اساس نتایج پارامترهای مورفومتریک و ژئومورفیک از نظر تکتونیکی فعال بوده، اما میزان این فعالیت با توجه به شرایط لیتولوژیکی و ساختاری حوضه‌ها از شدت و ضعف برخوردار است. در این میان، پارامترهای مورفومتریک به علت استانداردسازی قادر به بازتاب شرایط لیتولوژیکی و ساختاری حوضه‌ها در طبقه‌بندی نهایی فعالیت تکتونیکی بوده و به نظر می‌رسد پارامترهای مورفومتریک در حوضه‌های با تنوع لیتولوژیکی بالا، کارایی بهتری برای ارزیابی وضعیت تکتونیک فعال دارند.

کلیدواژه ها:

پارامترهای ژئومورفیک ، پارامترهای مورفومتریک ، تکتونیک فعال ، حوضه‌ی آبریز ، زاگرس چین‌خورده.