ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی عامل فرسایندگی باران و شدت فرسایندگی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز مندرجان، استان اصفهان)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کاربردی، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJAE-8-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 330
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شاهین محمدی

Isfahan University of Technology

حمیدرضا کریم زاده

Isfahan University of Technology

سعید پورمنافی

Isfahan University of Technology

میثم علیزاده

Isfahan University of Technology

چکیده

یکی از عوامل تعیین‌کننده میزان فرسایش آبی خاک، فرسایندگی باران است. فرسایندگی باران به‌وسیله کل انرژی رگبار و حداکثر شدت 30 دقیقه‌ای تعیین می‌شود. از آنجا‌ که فرسایندگی باران رابطه نزدیکی با مقدار بارش و رژیم شدت بارش دارد، انتظار می‌رود که فرسایندگی باران به‌صورت ماهانه و فصلی در طول سال متغیر باشد. هدف اصلی این مطالعه، مدل‌سازی تغییرات مکانی و زمانی فرسایندگی باران، تراکم فرسایندگی و تأثیر آن بر میزان فرسایش خاک در حوزه آبخیز مندرجان است. در این پژوهش با استفاده از داده‌های بارش یک‌دقیقه‌ای ایستگاه‌های باران‌نگار مجاور حوضه در طول دوره آماری 11 ساله (1394-1384) عامل فرسایندگی باران به‌صورت متوسط ماهانه محاسبه شد، سپس با استفاده از فناوری‌های زمین‌آمار اقدام به پهنه‌بندی شد. مقایسه نقشه‌های فرسایندگی بارش ماهانه، فصلی و سالانه نشان داد که بیشترین فرسایندگی باران در فصل پاییز (حدود 41 درصد) و کمترین آن در فصل تابستان (کمتر از یک درصد) مشاهده شد. نتایج نشان داد که آبان‌ماه با 65 (مگاژول در میلی‌متر بر هکتار بر ساعت بر ماه) بیشترین مقدار فرسایندگی و مردادماه با مقدار صفر، کمترین مقدار فرسایندگی را دارد. این مطالعه نشان داد، انتظار می‌رود بالاترین خطر فرسایش خاک در ماه آبان باشد، زیرا که در این ماه نه‌ تنها فرسایندگی باران زیاد است، بلکه تراکم فرسایندگی نیز زیاد است.

کلیدواژه ها

Erosivity density, RUSLE, Mapping, Zayandeh rud dam, تراکم فرسایندگی, RUSLE, پهنه‌بندی, سد زاینده‌رود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.