شکوفه نعمت الهی - Isfahan University of technology
سیما فاخران - Isfahan University of technology
علی جعفری - Shahrekord University
تورج رئیسی - Isfahan University of technology
سعید پورمنافی - Isfahan University of technology

از اهداف اولیه رویکردهای حفاظتی ایجاد یک سیمای سرزمین عملکردی است که تمامی‌ عناصر تنوع زیستی را مورد حمایت قرار بدهد و خطرات محیط زیستی متوجه آنها را به حداقل برساند. فعالیت‌های انسانی از جمله توسعه شبکه جاده‌ای یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای زیستگاه‌ها و گونه‌های ارزشمند موجود در استان چهارمحال و بختیاری محسوب می‌شود که لازم است در راستای برنامه‌ریزی حفاظت و کاهش اثرات منفی، وضعیت زیستگاه‌ها و خدمات اکوسیستمی بررسی شود. بنابراین، در این مطالعه، ابتدا کیفیت زیستگاه گونه Capra aegagrus، به‌عنوان خدمت اکوسیستمی، با استفاده از مدل InVEST مدل‌سازی شد. سپس، ارزیابی اثرات بوم‌شناختی شبکه جاده‌ای با استفاده از شاخص مکانی سیمای سرزمین، در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفت. درنهایت، با استفاده از نقشه‌های به‌دست آمده، درجه آسیب‌پذیری مناطق حفاظت‌شده تعیین و راهکارهایی در راستای کاهش اثرات منفی ارائه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که 45 درصد از وسعت استان از جمله پارک ملی و منطقه حفاظت‌شده تنگ صیاد و سبزکوه دارای مطلوبیت مناسبی برای گونه Capra aegagrus است. با وجود این، حدود 28 درصد از سطح استان، تحت تأثیر اثرات بوم‌شناختی منفی شبکه جاده‌ای قرار دارد که لزوم شناسایی مناطق اولویت‌دار برای حفاظت و بهسازی را افزایش می‌دهد.

Ecosystem services, Habitat quality, InVEST, Ecological impact assessment, Roads network, خدمات اکوسیستمی, کیفیت زیستگاه, InVEST, ارزیابی اثرات بوم‌شناختی, شبکه جاده‌ها