ارزیابی و اولویتبندی معیارهای مؤثر بر انتخاب گونههای سیمای سرزمین با استفاده از سیستم‌‌های تصمیم‌‌گیری چند معیاره
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کاربردی، دوره: 9، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJAE-9-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 365
نویسندگان
Shiraz University
Isfahan University of Technology
چکیده
پیچیدگی سامانه های طبیعی، گستردگی مقیاس بحران‌‌های تنوع زیستی و کمبود بودجه، ارائه برنامه‌‌های حفاظتی برای همه گونههای یک بوم‌‌سازگان را ناممکن ساخته است. اولویتبندی حفاظتی گونه‌‌ها این مشکل را تا حد زیادی کم رنگ می‌‌نماید. برای اولویتبندی گونه‌‌ها می‌‌توان از معیارهای متعددی استفاده کرد که در برخی موارد بین این معیارها همبستگی وجود دارد. بنابراین، ارزیابی دقیق معیارها یک مسئله تصمیم‌‌گیری چندمعیاره است. مطالعه حاضر که مکمّل پژوهش پیشین ما در خصوص انتخاب گونههای سیمای سرزمین در مناطق مرکزی ایران است، به بیان جزئیات روش تلفیقی دیمتل و فرایند تحلیل شبکه‌ای (DANP)به منظور ارزیابی معیارهای مورد استفاده در فرایند انتخاب گونههای سیمای سرزمین می‌‌پردازد. بررسی روابط علّت و معلولی و ارزش گذاری معیارها نشان داد که اندازه گستره خانگی تاثیرگذارترین و دسترسی به اطلاعات و قابلیت پایش تاثیرپذیرترین معیارها می‌‌باشند. همچنین، زیرمعیارهای تضاد با منافع انسانی، آسیب‌‌پذیری نسبت به تغییرات اقلیمی، و سطح زیستگاه‌‌های اشغال شده به ترتیب بالاترین اولویت‌‌ها را در انتخاب گونههای سیمای سرزمین دارند. بر اساس نتایج به دست آمده می‌‌توان استنباط نمود که سیستم‌‌های تصمیم‌‌گیری چندمعیاره به شکل مؤثری امکان ارزیابی معیارهای منتخب برای اولویتبندی حفاظتی گونه‌‌ها را فراهم می‌‌آورد. چارچوب ارائه شده در این مقاله می‌‌تواند به عنوان دستورالعملی برای اولویتبندی حفاظتی گونه‌‌ها با هدف حفاظت مکان-محور به کار گرفته شود.کلیدواژه ها
Multi-criteria decision-making, Analytic network process (ANP), Carnivores, Landscape species, DANP, DEMATEL, فرایند تحلیل شبکه (ANP), گوشت‌خواران, گونههای سیمای سرزمین, DANP, DEMATELاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.