سکینه عبدی - Ahar Faculty of Agric. and Nat. Resour., Univ. of Tabriz, Tabriz, Iran

سالیسیلیک اسید به‌عنوان هورمون گیاهی مهمی است که واکنش گیاه را به تنش‌­های محیطی، از جمله کم­‌آبی، تغییر می‌­دهد. به‌منظور بررسی اثر محلول­‌پاشی سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی شنبلیله در شرایط کم‌­آبی، این پژوهش گلدانی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای طرح شامل دو سطح آبیاری (50 و 100 درصد گنجایش زراعی) و چهار سطح محلول‌­پاشی سالیسیلیک اسید (شاهد (0)، 0/5، 1، 1/5 میلی­‌مولار) بود. نتایج نشان داد که اثر برهم­کنش­ تنش کم‌­آبی و محلول­‌پاشی سالیسیلیک اسید در مورد صفات تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، درصد پروتئین، پرولین و قندهای محلول کل در سطح احتمال 1% (0/01≥P) معنی­‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه (119/2 گرم در متر‌مربع) با محلول­‌پاشی 1/5 میلی­‌مولار بود و تنش کم­‌آبی نسبت به آبیاری مطلوب کاهش معنی­‌داری در عملکرد دانه نشان داد. بیشترین درصد پروتئین دانه (13/83 درصد) در شرایط اعمال تنش و بدون محلول‌­پاشی مشاهده شد. بیشترین مقدار درصد اسانس از محلول‌­پاشی 1 میلی­‌مولار سالیسیلیک اسید به‏‌دست آمد که در حالت آبیاری مطلوب (1/40 درصد) و کم­‌آبیاری (1/44 درصد) اختلاف معنی­‌داری مشاهده نشد. بنابراین، با توجه به پاسخ متفاوت سطوح مختلف سالیسیلیک اسید در مورد صفات مورد بررسی، می­‌توان عنوان کرد که تیمار سالیسیلیک اسید تحت شرایط تنش می‌­تواند در کاهش و تعدیل آثار منفی تنش در گیاه دارویی شنبلیله مؤثر باشد.

Proline, Protein, Salicylic acid, Fenugreek, Total soluble sugars, پرولین, پروتئین, سالیسیلیک اسید, شنبلیله, قندهای محلول کل