نیروهای مذهبی و معارف(آموزش) نوین در دهه بیست شمسی با تاکید بر عملکرد «موسسه جامعه تعلیمات اسلامی»

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 216

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOU-2-1_001

تاریخ نمایه سازی: 2 اسفند 1399

چکیده مقاله:

رویکرد نیروهای مذهبی به معارف نوین از زمان ولایت‌عهدی و امارت عباس میرزا بر آذربایجان تا پایان دوران قاجاریه (1214-1304) در بسیاری از پژوهش‌های مربوط به این عصر به شکل‌های گوناگون بررسی شده است. این موضوع به‌خصوص برای روشن شدن جنبه‌های پیچیده و ابهام‌آمیز رابطة سنت و تجدد در دوره مورد بحث اهمیت مضاعف یافته است؛ اما توجه به این موضوع مهم در عصر پهلوی توسط پژوهشگران دریغ شده است؛ یکی از علل این کاستی را باید بر تمرکز پژوهش‌های سیاسی و تاریخی این دوره بر چالش‌های سیاسی و اقتصادی جستجو کرد. طبیعی است در این فرایند تکاپوی فرهنگی کنشگران سیاسی در محاق فرورفته است.  انتشار اسناد شهربانی و ساواک و نیز خاطرات شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی در چند دهة این نقص را تا حدودی جبران کرده است. این تحقیق با تأکید بر چرایی و چگونگی حضور فعال نیروهای مذهبی در عرصة آموزش در این دهه را با تکیه بر اسناد شهربانی بررسی می‌کند. بر مبنای این پژوهش نیروهای مذهبی با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و به‌خصوص قانون مدارس ملی (خصوصی)، صاحب بزرگ‌ترین زنجیرة مدارس خصوصی گردیدند. از میان سازمان‌های متعدد مذهبی مؤسسه جامعه تعلیمات اسلامی به مدیریت شیخ عباسعلی اسلامی در این زمینه گوی سبقت را از فعالان آموزشی ربود و از این زمان تا پایان رژیم پهلوی به‌عنوان فعال‌ترین سازمان فعال آموزشی نزد همگان معروف گردید.

نویسندگان

حمید کرمی پور

استادیار گروه تاریخ ،دانشگاه تهران، تهران ، ایران

مرتضی میردار

پژوهشگر مرکز اسناد انقلاب اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبراهامیان، یرواند (1383). ایران بین دو انقلاب، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران: ...
  • «آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی»، 1/ 191 سند: 15. ...
  • «آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی»، شماره بازیابی 4/191 سند: 2؛ ...
  • احتشام‌السلطنه، میرزا محمودخان (1366). خاطرات، به کوشش سید مهدی موسوی، تهران: ...
  • اسلامی، حاج شیخ عباسعلی (1377). طلایه‌دار فرهنگ اسلامی در عصر اختناق، ...
  • «اسنادی از انجمن‌ها و مجامع مذهبی در دوره پهلوی» (1381). ...
  • اشرف، احمد و دیگران (1378). طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ...
  • جعفریان، رسول (1385). «رساله تحفه المتمدنین»، در: درک شهری از مشروطه، ...
  • جعفریان، رسول (1387). جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی و سیاسی ایران، تهران: ...
  • خلیلی‌خو، محمدرضا (1373). توسعه و نوسازی در دوره رضاشاه، تهران: جهاد ...
  • دوانی، علی (1377). نهضت روحانیون ایران، ج3-4، تهران: مرکز اسناد انقلاب ...
  • راعی، مجتبی (1397). «سیاست و آموزش در ایران معاصر»، پایان‌نامه ...
  • روشن‌نهاد، ناهید (1384)، مدارس اسلامی در دوره پهلوی دوم، تهران: مرکز ...
  • رینگر، مونیکا (1381). آموزش دین و گفتمان اصلاح فرهنگی در دوره ...
  • صدر حاج سیدجوادی، احمد (1381). مدخل سحابی دائرة‌المعارف تشیع، ج9. تهران: ...
  • صورت‌جلسات شورای عالی فرهنگ (18 آذر 1320)، جلسه 433. تهران: ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (1329). تعلیمات دینی برای سال پنجم و ششم ...
  • فلسفی، محمدتقی (1376). خاطرات و مبارزات، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. ...
  • قائم‌مقامی، جهانگیر (1349). نیم‌قرن فرهنگ و تمدن ایران، تهران: ستاد بزرگ ...
  • کرمی‌پور، حمید (1380). جامعه تعلیمات اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. ...
  • گلشن، حسن‌علی (1331). «اخبار جامعه تعلیمات اسلامی»، تهران: مجله جامعه تعلیمات ...
  • مرکز بررسی اسناد... (1377) «آیت‌الله حاج شیخ جواد فومنی حائری ...
  • «مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی» (1322). دوره 13. جلسه 6 ...
  • منظورالاجداد، سید محمدحسین (1379). مرجعیت در عرصه اجتماع و سیاست، تهران: ...
  • نفیسی، سعید (1330). تاریخ معاصر ایران، تهران: فروغی. ...
  • Rajaee, Farhang (2007). IsIamism and modernism: the changing in Iran, Austin: ...
  • نمایش کامل مراجع