تاثیر واردات برنج بر روی رفاه مصرف‌کننده داخلی با استفاده از نظام تقاضای معکوس

برنج دومین محصول استراتژیک بعد از گندم و از پرمصرف‌ترین محصول غذایی در کشور محسوب می‌شود. رشد جمعیت، مصرف و تقاضای روزافزون، نوسانات قیمت و اثرات رفاهی ناشی از تغییرات مقدار و قیمت برنج لزوم توجه و برنامه‌ریزی و آینده‌نگری سیاست‌گذاران و نظام برنامه‌ریزی کشور را می‌طلبد. در این تحقیق در چارچوب سیستم تقاضای معکوس انواع برنج (برنج خارجی 1 و 2 و نیز چهار نوع برنج داخلی) با استفاده از داده های مقطعی مربوط به میزان مصرف و مخارج خانوارهای شهری طی سال‌های 1396- 1392 به روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط (SURE) برآورد گردید و از میان 4 نظام تقاضای معکوسIADIS  و IROT  وINBR  وICBS  تنها سیستم تقاضای معکوسIADIS  با داده‌های روش تحقیق سازگار بوده و باتوجه به نتایج حاصل از آماره نسبت درست‌نمایی به سه مدل دیگر برتری دارد. برای بررسی اثرات رفاهی چهار سناریو تعریف و با استخراج اثرات جبرانی و معادل و تغییرات توأم مشخص گردید باتوجه به سهم بیش از 60 درصدی برنج خارجی درجه 1 و برنج خارجی درجه 2 در سهم مخارجی خانوارهای شهری تغییر در مقدار مصرف این نوع از برنج ها در مقایسه با برنج داخلی می‌تواند تأثیر قابل‌توجه‌تری بر رفاه خانوارها داشته باشد. نتایج تغییر مقادیر انواع برنج بر روی قیمت آنها در قالب سناریوهای مختلف نشان داد که اگر مقادیر مصرف برنج وارادتی کاهش یابد قیمت این برنج افزایش خواهد یافت. ولیکن میزان تغییر قیمت برای انواع برنج یکسان نبوده و شدت آن به کشش مقداری و مقیاس هریک بستگی دارد. از طرفی تقاضا برای انواع برنج در آینده به دلایل مختلف از جمله رشد جمعیت افزایش خواهد یافت، که اگر این افزایش تقاضا با افزایش مقدار در بازار همراه نباشد باعث افزایش قیمت انواع برنج خواهد شد

کلیدواژه ها:

Rice Types (Foreign Rice Grade 1 and 2) ، Urban Households ، Welfare Effects ، Inverse Demand System ، Compensating and Equivalent Variation ، نظام تقاضای معکوس ، گروه کالایی برنج خارجی درجه 1 و 2 ، اثرات رفاهی ، تغییر جبرانی و معادل