باورها و عناصر ادبیات عامه در رمان« ورچَم» محمدرضا همزه‌ای

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره: 5، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_RPRAZI-5-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 375
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسرین علی اکبری

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

عبدالحسین شهبازی

دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

مسعود باوان پوری

دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

یکی از کهن‌ترین گونه‌های ادبیّات و هنر به عنوان پایدارترین جلوه‌گاه باورهای آدمی، آن، ادبیّات عامّه است. زبان ساده، لحن عامیانه، باورها و اعتقادات و لغات و اصطلاحات محلّی از بارزترین ویژگی‌های ادبیّات عامّه است. با مطالعه در این نوع ادبیّات، علاوه بر به دست‌آوردن اطّلاعاتی در زمینة جامعه‌شناسی تاریخی، می‌توان به بررسی گذشته و شناخت باورهای مردم و روش زندگی آنان پرداخت. محمّدرضا (فریبرز) همزه‌ای در آثار خویش به عناصر و باورهای فرهنگی و عامیانة اقلیم و منطقة خویش توجّه خاصّی نموده است. پژوهش حاضر بر آن است با بررسی رمان ورچم و بهره‌گیری از روش توصیفی - تحلیلی به بیان این عناصر و باورها در رمان مذکور بپردازد. این رمان را می‌توان منبع بسیار مهمّی برای فرهنگ‌پژوهان، جامعه‌شناسان و زبان‌شناسان دانست، زیرا به‌خوبی به توصیف مکان‌ها، رویدادها و حوادثی که در این زمان در زندگی مردم غالب بوده است، پرداخته است. همزه‌ای در این رمان از ضرب‌المثل‌ها، لغات، باورها و اعتقادات دینی و روحی مردم به‌خوبی بهره برده است و ضرب‌المثل‌های رایج در این زمان را در لابه‌لای کتاب خویش گنجانده است؛ و این امر سبب شده تا این رمان به‌سان گنجینه‌ای ادبی برای نسل‌های بعدی باقی بماند. نویسنده از سراب‌ها و مکان‌های قدیمی استان و به‌ویژه شهر کرمانشاه یاد کرده است. همچنین مواردی مانند خوراک، پوشاک، بازی‌ها، موسیقی و باورهای مردم در این رمان به‌خوبی بازتاب یافته است.  

کلیدواژه ها

ادبیات عامه, فرهنگ, کرمانشاه, فریبرز همزه‌ای, ورچم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.