درنگی در پیرنگِ نبرد یازدهرخ در شاهنامۀ فردوسی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره: 8، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_RPRAZI-8-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 383
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، خراسان رضوی، ایران
استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، خراسان رضوی، ایران
استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، خراسان رضوی، ایران
استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، خراسان رضوی، ایران
چکیده
پیرنگ از عناصر مهم داستانی است. در یک داستان، اجزایی چون شخصیّت و حادثه در پیوند با یکدیگر و با رابطۀ علّی و معلولی بر اساس طرح و نقشهای مرتّب شده و پیرنگ داستان را پدید آوردهاند. داستان نبرد یازدهرخ شاهنامۀ فردوسی علیرغم برخورداری از شیوهها و تکنیکهای داستانپردازی به ویژه ساختار پیرنگی خاص در مقایسه با داستانهای مشابه شاهنامه کمتر مورد توجّه پژوهشگران این حوزه بوده است و ضرورت تحقیقاتی از نوع اخیر را توجیه میکند. این پژوهش ضمن نقل ابیاتی از داستان نبرد یازدهرخِ شاهنامۀ فردوسی در پی بررسی عوامل اصلی در زنجیرۀ علّی ومعلولی رخدادهای این داستان و همچنین طرح و نقشهای است که پیرنگ داستان نبرد یازدهرخ بر اساس آن به وجود آمده است. در این زمینه، با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از دادههای کتابخانهای پس از شناختی نسبی از مهمترین علل حوادث در داستان نبرد یازدهرخ طرح یا الگوی پیرنگِ این داستان از دو جنبۀ الگوی ادبیّات کلاسیک فارسی و الگوی ادبیّات نوین داستانی بررسی و تحلیل شدهاست. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که در ساختار پیرنگ داستان نبرد یازدهرخ؛ تقدیرگرایی و کینخواهی، دو عامل اصلیِ رخدادهای این داستان هستند و از جنبۀ الگوی ادبیّات کلاسیک فارسی سنخ یا تیپ و از جنبۀ الگوی ادبیّات نوین داستانی عناصر طرح در ساختار پیرنگ این داستان نقش مهمّی دارند.کلیدواژه ها
داستان, عناصر داستانی, پیرنگ, شاهنامۀ فردوسی, نبرد یازدهرخاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.