تحلیل و بررسی گفتمان رمان صخبالبحیره از محمد البساطی (در پرتو رویکرد انتقادی نورمن فرکلاف)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره: 8، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_RPRAZI-8-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 388
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی کمالجو

۱ استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

مریم اطهری نیا

۲ کارشناس ارشد زبان و ادبیات عرب، دانشگاه مازندران

علی عشقی سردهی

استادیارگروه زبان وادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاهآزاداسلامی، سبزوار، ایران

علی تسنیمی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی، از شاخه­های برجسته و سیری تکوینی از تحلیل گفتمان در مطالعات زبان­شناختی است که فراتر از توصیف صرف داده­های زبانی، فرآیندهای ایدئولوژیک و بافت­های موقعیتی، اجتماعی و بینامتنی موثر بر شکل­گیری گفتمان را در کانون توجه خود قرارمیدهد. از مهم­ترین و مدرن­ترین رویکردهای تحلیل گفتمان انتقادی، الگوی تحلیلی نورمن فرکلاف است. در این روش، گفتمان در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین، بررسی می­شود. پژوهش حاضر، با روش توصیفی – تحلیلی و در پرتو رویکرد نورمن فرکلاف، به تحلیل و بررسی گفتمان رمان صخب­البحیره از محمد البساطی که جز صد رمان برتر عربی است و جایزه بهترین رمان سال ۱۹۹۴ را به خود اختصاص داده، پرداخته­است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که البساطی در سطح توصیف، با بیانی ساده و دور از ابهام و با برقراری روابط میان واژگان و استفاده از واژگان و اصطلاحات عامیانه و با بهره­گیری از ساختار جملات خبریه و معلوم، در پی تبیین ایده­های مورد نظرش است. در سطح تفسیر، نویسنده با توجه به بافت محیطی(دریاچه مانزلا) و با استفاده از الگویی از پیش موجود، فضای حاکم را با گفتمانی غیرمستقیم؛ اما منطبق با دیدگاه خویش، ترسیم نموده است. تبیین رمان بیانگر این است که ترکیب اجتماعی و مشاهده وضعیت مردم مصر، سختی­های مردم روستا و حاشیه­نشین و زندگی گذشته البساطی، از دلایل موثر در شکل­گیری گفتمان اصلی رمان هستند؛ اما گفتمان غالب البساطی، بازتاب دهنده دقیق زندگی طبقات فرودست و حاشیه­نشین و تبیین زندگی آن­هاست.  

کلیدواژه ها

ریختشناسی, تحول شخصیت, اسکندر, نظامی, شرفنامه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.