بررسی رمان سمفونی مردگان از منظر نظریه روایت شناسی گریماس

مسألۀ اساسی این مقاله، تحلیل روابط و مناسبات شخصیت ها در سمفونی مردگان عبّاس معروفی است. در این مقاله، از الگوی کنش‌گر گریماس بهره برده شده است. شش نقش اصلی یا به تعبیر گریماس، کنش­گر، در این روایت بازیابی شده که عبارتند از: فرستنده، پذیرنده، فاعل، هدف، یاری­گر و بازدارنده. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، در سمفونی مردگان، فرستنده علاقه است که یک مفهوم انتزاعی است؛ نه یک شخصیت عینی. پذیرنده: آیدین، فاعل: آیدین، هدف: دست یافتن به هنر و شاعری، یاری­گر: مادر، معلّم آیدین، سورمه و خانوادۀ میرزاییان، و عموی آیدین؛ کنش­گر بازدارنده: پدر آیدین و سپس برادرش و ایاز پاسبان هستند. نتیجۀ این پژوهش نشان می دهد که مدل گریماس در تحلیل شخصیت های سمفونی مردگان عبّاس معروفی بسیار مفید و کارآمد است. بر اساس این الگو، خواننده با ذهنیّتی روشن می تواند روابط و مناسبات شخصیت ها را پیگیری­کند و برخی از ویژگی هایی را که گریماس برای حکایت های فولکلوری بر می شمارد، در این داستان می توان دید؛ از جمله اینکه قهرمان هم فاعل و هم، پذیرنده است.