بازتاب عبث‌گرایی در آثار غلامحسین ساعدی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_RPRAZI-9-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 414
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا سعادتی نیا

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رباط کریم، دانشگاه آزاد اسلامی، رباط کریم، ایران

راضیه فولادی سپهر

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

عبث­گرایی(ابسوردیته) از جمله جریان­های تأثیرگذار بر داستان­نویسی معاصر فارسی است. این جریان، با مؤلّفه­هایی چون یأس و نومیدی، احساس پوچی و بیهودگی، مرگ و بی­هویّتی، بخشی از داستان معاصر فارسی را تحت تأثیر خود قرار داده است. رگه­هایی از این نوع تفکّر، در آثار برخی داستان­نویسان معاصر مشهود است. از جملۀ این نویسندگان می­توان به صادق هدایت، بهرام صادقی و صادق چوبک اشاره کرد که تفکّرات عبث­گرایانه در بخش عمده­ای از آثار آنان بازتاب یافته است. غلامحسین ساعدی نیز یکی از نویسندگانی است که آثار او به روشنی فضای حاکم بر جامعه و نیز داستان نویسی فارسی در دهۀ چهل را نمایان می­سازد. ارزیابی آثار او، تبیین­کنندۀ نمودهای جریان عبث‌گرایی بر فضای داستان معاصر است. پژوهش حاضر، به بررسی مؤلّفه­های عبث­گرایی در آثار ساعدی می پردازد. به این منظور، مجموعه داستان­های واهمه­های بی نام و نشان، شب نشینی باشکوه، عزاداران بیل و ترس و لرز، بررسی و تحلیل شده است. برخی از مؤلّفه­های عبث‌گرایی در آثار او حضوری پررنگ دارند و در هر مجموعه­ای، با درجات مختلف، قابل مشاهده­اند.آن­چه در تمامی این آثار به چشم می‌خورد، عبارت است از ترس و هراس مبهم، گرفتاری­ها و مشکلات روانی، ناامیدی و مرگ­اندیشی.  

کلیدواژه ها

عبث­گرایی, داستان معاصر, ساعدی, بیهودگی, مرگ­اندیشی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.