بررسی تطبیقی هستی‌شناسی‌معنا در دیدگاه فیض کاشانی و علامه طباطبایی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 259

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPT-25-99_005

تاریخ نمایه سازی: 2 اسفند 1399

چکیده مقاله:

هستی‌شناسی معنا در پیِ یافتن حقیقت و ماهیت معنای الفاظ و به بیان دیگر در جستجوی چیستی معناست. اندیشمندان غربی به این مسئله توجه کرده و نظریه‌های گوناگونی همچون نظریه مصداقی، تصوری، تصویری و... برای معنا مطرح کرده‌اند. با توجه به جایگاه ویژۀ این بحث در تفسیر قرآن و دانش اصول فقه و برخی مباحث کلامی، تبیین دیدگاه دانشمندان مسلمان دربارۀ آن ضروری است. به همین جهت در این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی، آرای دو تن از عالمان و مفسران برجستۀ شیعه، یعنی فیض کاشانی و علامه طباطبایی بازخوانی و تبیین شده است. با بررسی «نظریۀ روح معنا» که از نظریه‌های مهم ایشان در تفسیر قرآن است و هر دو مفسر بر آن اصرار دارند و اشتراکات فراوانی در دیدگاه آنان دیده می‌شود، اثبات شده است این نظریه که برخی در صدد به‌دست‌آوردن نظریه معنا از آن بوده‌اند، نمی‌تواند به عنوان «نظریه معنا» پذیرفته شود؛ زیرا پاسخی به پرسش چیستی معنا ارائه نمی‌دهد. نتیجه اینکه به‌رغم وجود عبارت‌هایی در آرای ایشان که نشان از تمایل به نظریۀ مصداقی یا تصویری معنا دارد، هر دو مفسر تنها نظریۀ ایده‌ای (تصوری) معنا را معتبر می‌دانند.

نویسندگان

محمدجواد منصورسمایی

گروه شیعه شناسی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران (پردیس فارابی)، قم، ایران

محمد علی مهدوی راد

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گروه شیعه شناسی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران (پردیس فارابی)، قم، ایران

حامد پوررستمی

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گروه شیعه شناسی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران (پردیس فارابی)، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • 1. آخوند خراسانی، محمدکاظم. (۱۴۲۷ق). کفایة الأصول. قم: موسسة آل‌البیت(ع). ...
  • 2. آلستون، ویلیام پی. (1381). فلسفه زبان (مترجم: احمد ایرانمنش ...
  • 3. ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۸۵). علل الشرائع‏ (ج1). ...
  • 4. اصفهانی، محمدتقی. (بی‌تا). هدایة المسترشدین‏ فی شرح معالم الدین. ...
  • 5. جی‌لایکان، ‌ویلیام؛ و بیات، حسین. (۱۳۸۸). نظریه ارجاعی معنا. ...
  • 6. حاجی‌ربیع، ‌مسعود. (۱۳۹۲). چیستی معنا در منظر ابن عربی ...
  • 7. خزاز رازی‏، علی بن محمد. (۱۴۰۱ق). کفایة الأثر فی ...
  • 8. ساجدی، ابوالفضل. (۱۳۸۵). زبان دین و قرآن. قم: مؤسسه ...
  • 9. ساجدی، ‌ابوالفضل. (۱۳۹۰). هستی‌شناسی‌معنا. معرفت فلسفی، 9(۳۴)، صص ۸۵-۱۱۴. ...
  • 10. سروش، عبدالکریم. (۱۳۸۲). قبض و بسط تئوریک شریعت. تهران: ...
  • 11. صدر، سیدمحمدباقر. (بی‌تا). بحوث فی علم الاصول (ج1). قم: ...
  • 12. صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم. (1410ق). الحکمة المتعالیة فی الاسفار ...
  • 13. طباطبایی، سیدمحم دحسین. (۱۳۸۷). اصول فلسفه رئالیسم. قم: بوستان ...
  • 14. طباطبایی، سیدمحم دحسین. (1416ق). نهایة الحکمة (چاپ دوازدهم). قم: ...
  • 15. طباطبایی، سیدمحمد حسین. (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج1، ...
  • 16. طباطبایی، سیدمحمد حسین. (بی‌تا). حاشیة الکفایة. قم: بنیاد علمی ...
  • 17. عبد‌اللهی، ‌محمد‌علی. (۱۳۸۴). نظریه افعال‌گفتاری. پژوهش‌های فلسفی کلامی، 6(۲۴)، ...
  • 18. غروی اصفهانی، محمد حسین. (۱۳۷۴). نهایة الدرایة (ج1). بی‌جا: ...
  • 19. غروی اصفهانی، محمد حسین. (۱۴۱۸ق). حاشیة کتاب المکاسب (محقق: ...
  • 20. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی. (۱۳۷۱). ده رساله. ...
  • 21. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی. (۱۳۷۵). اصول المعارف ...
  • 22. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏ (۱۳۸۰). سراج السالکین. ...
  • 23. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏‏ (۱۳۸۱). دیوان فیض ...
  • 24. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏‏ (1383). الشافی (ج1). ...
  • 25. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏‏ (۱۳۸۷ الف). (مجموعه) ...
  • 26. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏‏ (۱۳۸۷ ب‌). نقد ...
  • 27. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏‏ (1387 ج). المعارف ...
  • 28. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏‏ (1406ق). الوافی (ج1). ...
  • 29. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی‏‏ .(۱۴۱۵ق). تفسیر الصاف ...
  • 30. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏‏ (۱۴۱۸ق «الف»‌). علم ...
  • 31. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی‏‏. (۱۴۱۸ق «ب»‌). الأصفی ...
  • 32. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی‏‏. (۱۴۲۳ق). قرة العیون ...
  • 33. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی.‏‏ (1425ق). انوار الحکمة ...
  • 34. فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه‌مرتضی‏‏ .(۱۴۲۸ق). عین الیقین ...
  • 35. کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۴۰۷ق). الکافی‏ (محقق: علی‌اکبر غفاری ...
  • 36. کیا شمشکی، ابوالفضل؛ و هاشمی، سیدعلی. (1391). نسبت نظریه‌های ...
  • 37. گلپایگانی، سیدمحمدرضا. (۱۴۱۰ق). إفاضة العوائد فی التعلیق علی درر ...
  • 38. لاک، جان. (1381). جستاری در فهم بشر (تلخیص: پرینگل ...
  • 39. مظفر، محمدرضا. (بی‌تا). اصول الفقه (ج1). قم: اسماعیلیان. ...
  • 40. نقوی، حسین. (۱۳۸۹). زبان الهیات از دیدگاه علامه طباطبایی ...
  • 41. نیکوییان، آرزو؛ پارسانیا، حمید؛ شرف الدین، سیدحسین؛ پرکان، حسین. ...
  • 42. واعظی، احمد. (۱۳۹۲). نظریه تفسیر متن (چاپ دوم). قم: ...
  • 43. ویتگنشتاین، لودویگ. (1371). رساله منطقی فلسفی (مترجم: میرشمس‌الدین ادیب ...
  • نمایش کامل مراجع