تأثیر پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شرایط تنش خشکی

کاربرد مواد پلیمری سوپرجاذب می‌تواند سبب جلوگیری از کاهش تولید در برخی گیاهان زراعی تحت شرایط کم‌آبی گردد. به‌منظور بررسی اثر مصرف پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه‌ شخصی واقع در کیلومتر 20 شهرستان سبزوار در سال 93-1392 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی، دور آبیاری (12 و 24 روز) و مقادیر مختلف سوپرجاذب (0، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که ارتفاع گیاه، تعداد دانه در طبق، درصد بذور پوک، وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک به‌صورت معنی‌داری تحت تأثیر دور آبیاری قرار گرفت. افزایش دور آبیاری از 12 روز به 24 روز سبب کاهش 26/3 درصدی ارتفاع گیاه، 39/5 درصدی تعداد دانه در طبق، 17/9 درصدی وزن هزار دانه، 13/2 درصدی عملکرد اقتصادی و 17/9 درصدی عملکرد بیولوژیک شد. بالاترین عملکرد و اجزای عملکرد در مصرف خاکی 120 کیلوگرم در هکتار پلیمرهای سوپرجاذب و کمترین آن در تیمار شاهد به دست آمد. اگرچه واکنش عملکرد به مصرف سوپرجاذب ‌ها در دور آبیاری 12 روزه بیشتر بود، اما مصرف پلیمرهای سوپرجاذب سبب کاهش اثرات منفی تنش خشکی شد. در دور آبیاری 12 روزه مصرف 120 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب و در دور آبیاری 24 روزه مصرف 30 کیلوگرم در هکتارسبب تولید حداکثر درآمد خالص شد. در مجموع، بالاترین عملکرد دانه و درآمد اقتصادی با مصرف 120 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب و دور آبیاری 12 روز به دست آمد.

کلیدواژه ها:

استرس خشکی ، رژیم آبیاری ، سوپرجاذب ، گیاهان روغنی