ارزیابی وراثت‌پذیری و پارامتر‌های ژنتیکی عملکرد دانه و صفات مهم زراعی در لاین‌های ذرت (Zea mays L.) با استفاده از روش تجزیه میانگین نسل‌ها

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 226

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AGRO-20-2_001

تاریخ نمایه سازی: 1 اسفند 1399

چکیده مقاله:

اولین گام در به­نژادی یک صفت، داشتن آگاهی کافی از پارامترهای ژنتیکی شامل نحوه وراثت­پذیری و نوع عمل ژن­­ها برای آن صفت می­باشد. روش تجزیه میانگین نسل­ها به دلیل خطای برآورد کم­تر، یکی از بهترین روش­های برآورد پارامتر‌های ژنتیکی محسوب می‌شود. هدف تحقیق حاضر برآورد وراثت­پذیری، تعیین تعداد و نوع عمل ژن‌ها برای برخی از صفات مهم اگرومورفولوژیک در ذرت بود. برای این منظور  بذور شش نسل­ P1، P2، F1، F2، BC1 و BC2  در طی دو سال متوالی تهیه و  در سال 1394 در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفتند.  نتایج تجزیه واریانس وزنی نشان دهنده تفاوت معنی­دار بین نسل­ها و امکان اجرای تجزیه میانگین نسل­ها برای کلیه صفات مورد نظر بود. صفات طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، قطر چوب بلال و درصد چوب بلال توسط اثرات افزایشی و غالبیت نسبی کنترل می­شدند و در کنترل سایر صفات، علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، اثر اپیستاری نیز نقش داشت. برای اغلب صفات، تفاوت بین دو جزء غالبیت و افزایشی زیاد و میانگین درجه غالبیت ژنی، بزرگ­تر از یک بود که این موضوع نشان دهنده سهم بیش­تر اثرات غیرافزایشی و در نتیجه اهمیت هتروزیس در بروز این صفات بود. بیش­ترین مقدار هتروزیس نسبی و هتروبلتیوسیس مثبت و معنی­دار به ترتیب مربوط به صفات زیست توده بلال و عملکرد دانه در بلال بود. وراثت­پذیری عمومی و خصوصی صفات، به­ترتیب در دامنه 41/62 تا 06/90 و 43/3 تا 40/60 درصد برآورد شدند. حداقل تعداد ژن کنترل­کننده صفات در دامنه 03/0 تا 74/4 برآورد شدند. به­طور کلی، برخلاف عملکرد دانه،گزینش در نسل­های اولیه برای صفات مرتبط با عملکرد با وراثت­پذیری خصوصی بالا؛ازجمله طول بلال، قطر چوب بلال، وزن 250 دانه  و تعداد ردیف دانه در بلال، منجر به بهبود عملکرد دانه در نسل­های پیشرفته خواهد شد. علاوه بر این، با توجه به وراثت پذیری خصوصی بالا برای صفت در صد چوب بلال (4/60 درصد)،  انتخاب در نسل­های اولیه برای کاهش درصد چوب بلال، تا حدی که منجر به کاهش معنی­دار وزن کلی بلال نشود، باعث افزایش شاخص برداشت بلال و در نتیجه بهبود عملکرد دانه ذرت خواهد شد.

کلیدواژه ها:

Additive effect ، Dominance effect ، Epistasis ، Genetic analysis and Generation mean analysis. ، اپیستازی ، اثر غالبیت ، تجزیه ژنتیکی ، تجزیه میانگین نسل‌ها و ذرت.

نویسندگان

سید سعید موسوی

Assistant Prof., Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

فریبرز قنبری

Former MSc. Student, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

محمدرضا عبداللهی

Associate Prof., Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

علی رضا کیانی

Agricultural Engineering Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gorgan, Iran

سید افشین مساوات

Agronomy & Horticulture Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gorgan, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Akhtar, N and M. A. Chowdhry. 2006. Genetic analysis of ...
  • Ali, G., A. C. Rather, A. Ishfaq, S. A. Dar, ...
  • Alok, K., M. G. Gangashetli and A. Kumar. 1998. Gene ...
  • Ashofteh-Beiragi, M., M. Ebrahimi, Kh. Mostafavi, M. Golbashy and S. ...
  • Azizi, F., A. M .Rezai and G .Saeidi. 2006. Generation ...
  • Betran, F. J., J. M. Ribaut, D. Beck and D. ...
  • Butruille, D. V., H. D. Silva, S. M. Kaeppler and ...
  • Choukan, R. 2002. Genetic analysis of grain yield and yield ...
  • Dorri, P., S. Khavari- Khorasani, M. Valizadeh and P. Taheri. ...
  • Farnham, D. E. 2001. Row spacing, plant density and hybrid ...
  • Ghaed-Rahmat, M., R. Choukan, B. A. Siasar, M. Zamani, 2007. ...
  • Ghannadha, M. R. 1998. Gene action for latent period of ...
  • Golabadi, M., A. Arzani and A. M. Meybodi. 2008. The ...
  • Hallauer, A. R and J. B. Miranda. 1985. Quantitative Genetics ...
  • Hinze, L. L. and K. R. Lamkey. 2003. Absence of ...
  • Hussain, I., M. Ahsan, M. Saleem and A. Ahmad. 2009. ...
  • Iqbal, M. Z and M. A. Nadeem. 2003. Behavior of ...
  • Irshad-ul-Haq, M., S. Ajmal, M. Munir and M. Gulfaraz. 2010. ...
  • Kang, M. S. 1994. Applied Quantitative Genetics. Baton Rouge, LA ...
  • Kearsey, M. J and H. S. Pooni. 1996. Genetic Analysis ...
  • Kumar, P. and S. C. Gupta. 2003. Genetic analysis in ...
  • Lamkey, K. R and M. Lee. 2005. Quantitative genetics, molecular ...
  • Lande, R. 1981. The minimum number of genes contributing to ...
  • Mahmud, I. and H. S. Krammer. 1951. Segregation for yield, ...
  • Mather, K and J. L. Jinks. 1982. Biometrical genetics. The ...
  • Matzinger, D. F. 1963. Experimental estimates of genetic parameters and ...
  • Melani, M. D and M. J. Carena. 2003. Alternative maize ...
  • Mihailov, M. E and A. A. Chernov. 2006. Using double ...
  • Roff, D. A and K. Emerson. 2006. Epistasis and dominance: ...
  • Roy D, 2000. Plant breeding analysis and exploitation of variation. ...
  • Shahrokhi, M., S. Khavari-Khorasani and A. Ebrahimi. 2013. Study of ...
  • Shahrokhi, M., S. Khorasani and A. Ebrahimi. 2011. Generation mean ...
  • Wolf, D. P and L. A. Peternelli. 2000. Estimate of ...
  • Zare, M., R. Choukan, E. Majidi-Heravan and M. R. Bihamta. ...
  • Zare, M., R. Choukan, M. R. Bihamta, E. Majidi Heravan ...
  • نمایش کامل مراجع