گونه‌شناسی چهارصفههای تاریخی روستای دوسیران
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره: 39، شماره: 169
- کد COI اختصاصی: JR_JHRE-39-169_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 537
نویسندگان
Urban Planning, Jundi-Shapur University of Technology, Dezful, IRAN.
Faculty of Architecture and Urban Planning, Jundi-Shapur University of Technology, Dezful, IRAN
چکیده
معماری روستایی همسازترین پاسخهای کالبدی را به محیط و فرهنگ ساخت داده است. تنوع در کالبد و سازمان‌دهی فضایی معماری روستایی حاصل این پاسخگویی است. معماری روستایی مناطقی با اقلیم سرد کوهپایه‌ای ایران، به‌واسطه مقابله با شرایط اقلیمی، جغرافیایی ویژه، نوع معیشت بومی و مواردی ازاین‌دست، تصویری دیگر از سازمان‌دهی و شکل فضا را نسبت به سایر روستاهای ایران نمایش داده است. گاه این سازمان‌دهی به تولید نوعی ویژه و هویت‌مند از قرارگیری و انتظام فضایی می‌رسد. روستای دوسیران در شهرستان کوه‌چنار ازاین‌دست روستاهاست که به‌واسطه اقلیم، نوع فناوری ساخت، روابط اجتماعی و جغرافیایی محیط، از منظر روستایی و روابط فضایی ویژه‌ای برخوردار است. این روستا در منطقه کوهمره نودان در نزدیکی کازرون و در محدوده تاریخی شهر ساسانی بیشاپور قرار گرفته است. در این مقاله با تکیه‌بر روش پیمایشی و موردکاوی، تلاش شده است تا با مشاهدات شخصی، برداشت میدانی و بررسی اسناد و اطلاعات در تاریخچه و معماری روستا، به بررسی معماری مسکونی روستای دوسیران پرداخته شده و عوامل شکل‌دهنده به کالبد عمارتهای چهارصفه آن بازشناسی شود. نگارندگان تلاش دارند با مقایسه تطبیقی بین سازمان‌دهی فضایی چهارصفهها و جزئیات ساختی آن مانند نحوه پوشش و ساخت ابنیه، در ابتدا به این سؤال پاسخ گویند که گونههای معماری مسکونی در روستای دوسیران کدامند و پس از آن این مطلب مورد سنجش قرار گیرد که ویژگیهای چهارصفهها چگونه میتواند یک نوع از معماری مسکونی روستایی را بیان نماید؟ بررسی اولیه نشان میدهد که چهارصفههای دوسیران بنابر دلایل اقلیمی و امنیتی، فاقد هرگونه نورگیر و بازشو هستند و جهتگیری خانهها براساس جهت باد غالب زمستانه شکل یافته است. همچنین ورودیها بنا بر اساس مؤلفه‌های ایمنی، اقلیمی و فرهنگی کوتاه‌تر از حد معمول ورودی در معماری روستایی و برابر با 140 سانتیمتر ساخته شده است. نتایج نشان میدهد؛ الگوی سازمان‌دهی فضایی در چهارصفههای دوسیران، بر پایه عوامل ریشههای تاریخی معماری بومی روستا، اقلیم و زمینهساخت، شکل یافته و در این میان به یک گونه از ساخت فضایی دست یافته شده است.کلیدواژه ها
Residential Architecture, Dosiran Village, Chohar-Sofeh houses., معماری مسکونی, روستای دوسیران, الگوی چهارصفهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.