تحلیل مهارت و خلاقیت استادکاران سنتی در فن‌آوری ساخت و شکل نهایی تاق‌های آهنگ لی‌لی‌پوش ایرانی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره: 39، شماره: 171
  • کد COI اختصاصی: JR_JHRE-39-171_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 312
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نیما ولی بیگ

Faculty of Conservation and Restoration, Art University, Isfahan, Iran

ساناز رهروی پوده

Department of architecture, Isfahan (Khorasgan) branch, Islamic Azad university, Isfahan, Iran

نوشین نظریه

department of Conservation and Restoration, Art University, Isfahan, Iran.

چکیده

تاق یکی از ساختارهای تشکیل‌دهنده پوشش‌های خمیده در ایران محسوب می‌شود به‌گونه‌ای که در شکل‌گیری فرم هندسی و کیفیتِ کالبدی فضا، نقشی چشم‌گیر داشته‌است. دراین‌بین تاق آهنگ یکی از انواع تاق‌های پرکاربرد بوده که به روش‌های گوناگون قابلیت اجرا دارد. شیوه چیدمان تاق لی‌لی‌پوش نیز یکی از انواع چینش تاق آهنگ قلمداد می‌شود که ساختار آن با روش‌های دیگر اجرایی تاق آهنگ متفاوت است؛ همچنین استفاده از این تاق بیشتر در مناطق روستایی انجام می‌شده‌است، چراکه با امکانات محدود در این مناطق امکان چینش این تاق وجود دارد. باور بنیادین این پژوهش آن است که اندازه جرز، میزان بلندی تاق و نوع مصالح در دسترس و مهارت و خلاقیت استادکاران سنتی به شکل مستقیم در فن‌آوری ساخت و روش چیدمان تاق لی‌لی‌پوش تأثیرگذار است. این مقاله در پی ‌شناخت هندسه تاق آهنگ و شیوه چیدمان تاق لی‌لی‌پوش خواهد بود. پرسش بنیادین این مقاله آن است که چگونه مهارت و خلاقیت استادکاران معماری سنتی در ساخت طاق آهنگ لی‌لی‌پوش و شکل نهایی آن تأثیر می‌گذارد؟ روش این تحقیق از نوع هدف کاربردی و به‌صورت استنتاجی انجام ‌شده و جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی، مشاهده و گفتگو و مصاحبه نیمه ساختاریافته با استادکاران معماری سنتی ایرانی است؛ با تحلیل‌های به‌عمل‌آمده آشکار شد که روش چیدمان تاق لی‌لی‌پوش تحولی در ساخت تاق آهنگ ایجاد کرده به‌گونه‌ای که نوع مصالح در دسترس و توانمندی استادکاران در شناخت، ایجاد و اجرای این تاق نقشی تأثیرگذار داشته و نیاز استفاده از چوب و دیوار پشتواره در این روش برطرف شده‌است، چراکه این نوع تاق عموماً در مناطق روستایی مورداستفاده و ساخت قرار می­گرفته و ازآنجاکه کشور ایران در منطقه خشکی قرار گرفته و وجود درختان و به تبعیت از آن، چوب در آن کمیاب است، معماران سنتی در روستاها از این تاق برای مسقف کردن فضاها با توجه به امکانات محدود بهره گرفته‌اند.          

کلیدواژه ها

building method, annular barrel vaults, Lilipoush vault, traditional architects, شیوه ساخت, تاق آهنگ, تاق لی‌لی‌پوش, استادکاران معماری سنتی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.