بررسی و مقایسه‌ی ناهماهنگی شناختی و سبک‌های تبادل اجتماعی در بیماران زن مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و زنان سالم

مقدمه: اتخاذ سبک­‌های تبادل اجتماعی ناکارآمد و ناهماهنگی شناختی می­‌تواند موجب هیجان‌های منفی گردد. هدف: هدف پژوهش حاضر عبارت بود از مقایسه‌ی ناهماهنگی شناختی و سبک­‌های تبادل اجتماعی در بیماران زن مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و افراد سالم. روش: در این طرح پژوهشی علی مقایسه‌ای ابتدا از میان مراکز روان‌درمانی شهر تهران، سه کلینیک انتخاب و از مراجعه کنندگان زن مبتلا به اختلال افسردگی ۶۰ نفر به شکل نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند، سپس از زنانی که در نواحی مختلف شهر رفت‌وآمد داشتند،۶۰ نفر تصادفاً گزینش و در نهایت ۱۲۰ نفر مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه ناهماهنگی شناختی و سبک‌­های تبادل اجتماعی مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های کلموگراف اسمیرنوف و آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه (آنوا) در نسخه ۲۰ نرم افزار SPSS انجام شد. یافته­‌ها: یافته‌ها نشان داد که افراد افسرده گرایش بیشتری به ماندن در حالت برانگیختگی شناختی قرار دارند (۰/۰۵>P) این در حالی است که افراد بهنجار بیشتر توانسته بودند ناهماهنگی شناختی را کاهش دهند. همچنین درسبک‌­های تبادل اجتماعی، اختلاف میانگین پیگیری و فردگرایی در دو گروه بهنجار و افسرده معنی‌دار است (۰/۰۵>P)؛ اما در زیر مقیاس‌های انصاف، منفعت‌طلبی و سرمایه‌گذاری افراطی تفاوتی بین دو گروه وجود ندارد. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها توصیه می‌شود در درمان زنان افسرده نقش برانگیختگی و کاهش ناهماهنگی شناختی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Cognitive dissonance ، Social exchange ، Depression ، Exchange styles ، افسردگی ، ناهماهنگی شناختی ، سبک‌های تبادل اجتماعی