بازتاب مسائل سیاسی در سفرنامههای ایرانی در دورة صفویه و قاجار
عنوان مقاله: بازتاب مسائل سیاسی در سفرنامههای ایرانی در دورة صفویه و قاجار
شناسه ملی مقاله: JR_PERSI-15-20_002
منتشر شده در در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_PERSI-15-20_002
منتشر شده در در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
صدیقه پورخوش سعادت - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران
علی محمد موذنی - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
خدابخش اسداللهی - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، ایران
ثوراله نوروزی دادخانی - استادیار دانشگاه پیام نور اردبیل، ایران
خلاصه مقاله:
صدیقه پورخوش سعادت - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران
علی محمد موذنی - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
خدابخش اسداللهی - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، ایران
ثوراله نوروزی دادخانی - استادیار دانشگاه پیام نور اردبیل، ایران
سفرنامهنویسی در عرصة ادب فارسی سابقة کهنی دارد که به دو شکل منظوم و منثور است. در سفرنامه، نویسنده به شرح آنچه در سفر دیده، شنیده و روی داده، میپردازد. در این پژوهش سه سفرنامة «سفینة سلیمان، سفرنامة میرزا فتاحخان و حاج سیاح» به عنوان سه سفرنامة سیاسی- سیاحتی ایرانی انتخاب شده که هدف، بررسی مسائل سیاسی منعکس شده در سفرنامهها با تکیه بر دوران صفویه و قاجار است؛ از اینرو این پژوهش در پی یافتن این پرسش است که چه مسائل سیاسی در سفرنامههای دو دورة مختلف تاریخی بازتاب یافته است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی انجام شده و نتایج نشان داد که دو سفرنامة سفینه سلیمانی و میرزا فتاح خان، سفرنامههایی سفارشی- سیاسی هستند که حکومت وقت را در اوج اقتدار و شکوه نشان داده در حالیکه سفرنامة حاج سیاح که سفرنامهای سیاحتی- سیاسی است، شاهان قاجار را بیکفایت، نالایق، ستمگر و تجملگرا به تصویر کشیده است. در دو سفرنامة محمد ربیع و فتاح خان روابط سیاسی ایران با سایر کشورها، در سایة روابط دوستانه بوده که به هیچ عنوان جنبة استعماری نداشت؛ اما حاج سیاح تمام تعاملات سیاسی ایران با کشورهای قدرتمند را راهی برای استعمار مردم ایران دانسته است. در این میان به مباحثی چون قراردادهای سیاسی، ترورها، پناهندگی سیاسی، شیوههای ادارة حکومت و ... نیز به عنوان بخشی از مسائل سیاسی در سفرنامههای اشاره شده است.
کلمات کلیدی: سفرنامه, سیاست, سفینة سلیمانی, سفرنامة میرزا فتاحخان, سفرنامة حاج سیاح
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1154304/