اسطوره‌پیرایی در تلمیحات نوغزل های بهبهانی، نیستانی، بهمنی و منزوی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه جستارهای نوین ادبی، دوره: 52، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JLSS-52-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 295
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد کنجوری

دانشگاه لرستان

علی نوری

دانشگاه لرستان

محمد رضا روزبه

دانشگاه لرستان

چکیده

انسان مدرن نه اسطوره­ ها را در هیئت ظاهری ­شان می­پذیرد و نه می‌تواند به ­کلی ترک کند و از آن ‌ها رهایی یابد. گروهی از شاعران امروز، به‌ویژه نوغزل‌ سرایان، از تلمیحات اسطوره­ ای به‌عنوان سرمایه و پشتوانه ­ای معرفتی و عرصه و فضایی خیال­ انگیز و رازآمیز، بسیار استفاده می­کنند. مسئلۀ اصلی این جستار، آن است که نوغزل ­سرایان، ازجمله بهبهانی، نیستانی، بهمنی و منزوی با اسطوره ها و تلمیحات اسطوره ­ای چگونه رفتار می­کنند تا هم آن‌ها را پذیرفتنی و روزآمد ­کنند و هم از آن ها چونان خمیرمایه ­ای برای طرح و بیان مافی ­الضمیر خود، سود برند؟ مفروض مقاله این است که شاعران یاد شده رویکردی دوگانه به تلمیح و اساطیر تلمیحی دارند: گاه در تلمیحات، تغییر چندان مهمی اعمال نمی‌کنند؛ اما گاه به تغییر در عناصر ساختاری و بنیادین اسطوره‌ ها و تلمیحات اسطوره­ ای، تلفیق و یا کم و زیاد کردن بخش­ هایی از آن ‌ها به روش ­های گوناگون که فی ­الجمله در این مقاله آن را «اسطوره­ پیرایی» خوانده­ایم، روی می‌آورند. نتایج نشان می‌ دهد که در تلمیحات بازتاب ­یافته در نوغزل­ های این چهار شاعر، اسطوره ‌پیرایی به شیوه ‌هایی چون «وارونه ‌­سازی عناصر اصلی اساطیر»، «جابه­ جایی اولویت تقابل ­های دوگانه در آن‌ ها»، «تقویت ابعاد و عناصر کم ­اهمیت­ تر اساطیر»، «تغییر طرح اسطوره»، «تهی شدن عناصر اسطوره ‌ای از ماهیت خویش» و «ناکارآمد دانستن برخی از اسطوره­‌ ها در شرایط امروزی» رخ داده است.

کلیدواژه ها

غزل نو, اسطوره, اسطوره‌پیرایی, تلمیح, بهبهانی, نیستانی, بهمنی, منزوی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.