فضیله خانی - استاد گروه جغرافیا انسانی دانشگاه تهران
محمد سلمانی - دانشیار گروه جغرافیای انسانی دانشگاه تهران
عنایت اله مشفق نژادی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران

اخوان‌المسلمین نام جنبشی سیاسی‌ـ اجتماعی است که در سال 1928 م. حسن‌البناء آن را در شهر اسماعیلیة مصر تشکیل داد. با وجود آنکه این جنبش، یک سازمان مصری است، جوهر و ماهیت آن که بر یک قلمرو، یک امت و حاکمیت الهی مبتنی بود، آن را واجد انگیزه‌های فراملی در مقیاس منطقه‌ای و جهانی کرد. اخوان برای اینکه بتواند به هدف غائی خود عمل کند، به قلمروسازی در جغرافیای سیاسی جهان اسلام پرداخت و در سال‌های پایانی دهة 1930 رابطه‌ای با علاقه‌مندان به اسلام‌گرایی در جهان عرب و اسلام برقرار کرد. در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی، اطلاعات از منابع مکتوب و اینترنت جمع‌آوری شده است. در پاسخ به این پرسش که قلمروسازی اخوان‌المسلمین در جغرافیای سیاسی جهان اسلام ناشی از چه چیزی بود، می‌توان آن را ناشی از باورهای ایدئولوژیک این جنبش اسلامی برای بیداری امت اسلامی و دفاع از عظمت اسلام و مسلمانان دانست. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که فروپاشی خلافت عثمانی، سلطة استعمارگران بر کشورهای اسلامی، ظلم و ستم آنان در حق مسلمانان، تأسیس رژیم صهیونیستی و استبداد سیاسی در کشورهای اسلامی از عواملی است که به‌شدت اخوان‌المسلمین را متأثر و آنان را نسبت به اوضاع آشفته جهان اسلام به واکنش واداشته است؛ بنابراین قلمروسازی اخوان‌المسلمین در جهان اسلام را می‌توان در راستای بیداری اسلامی و اتحاد و همگرایی در جهان اسلام براساس آموزه‌های اسلام سلفی سید جمال‌الدین اسدآبادی قلمداد کرد.

آگاهی محیط زیستی, توسعه, سنجش پایداری, سکونتگاه‌های روستایی, محیط‌زیست