محمد رحیم رهنما - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد
سید مصطفی حسینی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد
سمیه محمدی حمیدی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی

امروزه، گسترش و توسعة سریع شهرنشینی همراه افزایش انواع آلودگی‏های محیطی، تخریب چرخه‏های زیستی، استفادة نادرست از زمین و ایجاد ساختارهای نامناسب در عرصه‏های مختلف زندگی موجب شده است تا توجه به شهر هوشمند به‏عنوان راهکاری بی‏بدیل در جهت حل معضلات شهری مورد توجه ویژة مدیران و برنامه‏ریزان قرار گیرد. لذا، در این پژوهش به سنجش و ارزیابی وضعیت شاخص‏های شهر هوشمند در شهر اهواز، که یکی از کلان‏شهرهای ایران است، پرداخته شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن نیز توصیفی‏ـ تحلیلی است و جامعة آماری آن 1095389 نفر ساکن در شهر اهواز و تعداد 384 نمونه است که با استفاده از فرمول کوکران برآورد شده است. شاخص‏‏های مورد مطالعه ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه‏ای شناسایی و تعریف عملیاتی شد. سپس، از طریق روش میدانی و ابزار پرسش‏نامه اطلاعات مورد نیاز از محدودةمورد مطالعه به روش نمونه‏گیری تصادفی ساده جمع‏آوری شد. در مرحلة بعد، با استفاده از مدل تصمیم‏گیری چندمعیاره(PROMETHEE-GIGA) و نرم‏افزار PROMETHEE مناطق هفتگانة کلان‏شهر اهواز از نظر شاخص‏های شهر هوشمند اولویت‏بندی شد. سپس، با استفاده از روش تحلیل خوشه‏ای در نرم‏افزار SPSS مناطق مورد مطالعه از نظر برخورداری از شاخص‏های شهر هوشمند در سه سطح سطح‏بندی شد. یافته‏ها نشان می‏دهد شاخص تحرک و پویایی هوشمند با وزن 346/0 بیشترین اهمیت و شاخص شهروند هوشمند با وزن 0108/0کمترین اهمیت را در بین شاخص‏های شهر هوشمند دارد. همچنین، نتایج نشان داد مناطق سه و دو مطلوب‏ترین شرایط و منطقة یک و پنج نامطلوب‏ترین شرایط را از نظر شاخص‏های شهر هوشمند دارا هستند.

تحلیل خوشه ‏ای, تصمیم‏گیری چندمعیاره, شهر هوشمند, کلان‏شهر اهواز, PROMETHEE- GIGA