ملاحظاتی در ضبطِ برخی واژه‌ها و عبارت‌های تذکرة‌الاولیاء

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 200

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JMLK-12-22_005

تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1399

چکیده مقاله:

تذکرة‌الاولیاء از مهم‌ترین متون عرفانی فارسی است که از زمان تألیف مورد توجه همگان قرار گرفته و از منظر ادبی هم جایگاه شامخی داشته است. در سدۀ اخیر و حدود آن، دو تصحیح مهم از این اثر به همّت نیکلسون در بین سال‌های 1905 تا 1907م و شفیعی کدکنی در سال 1398انجام گرفته است که از اهمیت این کتاب در حوزه‌های پژوهشی ادبیات معاصر حکایت دارد. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام می‌گیرد، این دو تصحیح مهم از تذکرة‌الاولیاء بررسی، و پیشنهادهایی برای ضبط درستِ برخی واژه‌ها و عبارت‌های آن ارائه خواهد شد. ضرورت پژوهش بایستگیِ پرداختن به عطار و آثار او در ادب فارسی و همچنین اهمیت نقد و بررسیِ تصحیح‌های انجام‌گرفته از آن‌هاست. وفادار نبودن به نسخه‌های اساس و به تبع آن، اسقاط و افزودن حروف و واژه‌ها برای به‌دست‌دادن مفهومی دلخواه از متن، کم‌دقتی‌ کاتبان در کتابت نسخه‌ها و همچنین کم‌سوادی آن‌ها، کم‌توجهی به تطبیق بخش‌هایی از تذکرة‌الاولیاء با سایر متون عرفانی، کم‌اعتنایی به اصلاحاتی که در نسخه‌های خطی به دستِ خود کاتب یا فرد دیگری انجام گرفته، در نظر نگرفتنِ نسخه‌بدل‌هایی که گاه در حاشیۀ نسخه‌ها دیده می‌شود، کم‌دقتی مصححان در ضبط شکل نگارشی کلمات و بی‌توجهی به مفهوم کلی عبارات، نزدیک ‌بودنِ شکل کتابت برخی از حروف الفبای فارسی و نیز نوع کتابت آن‌ها به دست کاتبان، و درنهایت، گذر زمان و آسیب‌هایی که به نسخه‌های خطی وارد می‌شود، از مهم‌ترین مسائلی است که مشکلاتی را در ضبط و گزارش درست تذکرة‌الاولیاء به وجود آورده است.

نویسندگان

سیدمهدی طباطبائی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن‌عربی، محیی‌الدین. (بی‌تا). الفتوحات المکیه. بیروت: دارالصادر. ...
  • استعلامی، محمد. (1391). مصحح. تذکرة‌الاولیاء. تألیف فریدالدین عطار نیشابوری. تهران: ...
  • اصطلاحات صوفیان (متن کامل رسالۀ مرآت عشاق). (1388). مؤلف نامعلوم. ...
  • الانصاری، زکریا بن محمد. (1428). نتائج الأفکار القدسیه فی بیان ...
  • جهانبخش، جویا. (1390). راهنمای تصحیح متون. بیروت: میراث مکتوب. ...
  • سمعانی، احمد. (1384). روح الارواح فی شرح اسماء الملک الفتاح. ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1398). مصحح.تذکرة‌الاولیاء. تألیف فریدالدین عطار نیشابوری. تهران: ...
  • صفا، ذبیح‌الله. (1378). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: انتشارات فردوس. ...
  • عثمان هجویری، ابوالحسن علی. (1390). کشف‌المحجوب. تصحیح: محمود عابدی. تهران: ...
  • عزالدین کاشانی، محمود بن علی. (بی‌تا). مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه. تهران: ...
  • عطار نیشابوری، فریدالدین. (1388). الهی‌نامه. تصحیح: محمدرضا شفیعی‌کدکنی. تهران: سخن. ...
  • ـــــــــــــــــــــــــ . (ف 618 ق). تذکرة‌الاولیاء. ترکیه: نسخۀ خطی نافذپاشا، ...
  • ـــــــــــــــــــــــــــ . (ف 618 ق). تذکرة‌الاولیاء. ترکیه: نسخۀ خطی حضرت ...
  • ــــــــــــــــــــــــــ . (ف 618 ق). تذکرة‌الاولیاء. ترکیه: نسخۀ خطی قلیچ‌علی‌پاشا. ...
  • ـــــــــــــــــــــــــ . (ف 618 ق). تذکرة‌الاولیاء. ترکیه: نسخۀ خطی ایاصوفیا. ...
  • قزوینی، میرزا محمدخان. (1345). مصحح. تذکرة‌الاولیاء. تألیف فریدالدین عطار نیشابوری. ...
  • قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم. (1374). الرساله القشیریه. محقق: عبدالحلیم محمود، و ...
  • قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم. (1361). ترجمۀ رسالۀ قشیریه. تصحیح: بدیع‌الزمان فروزانفر. ...
  • مستملی بخاری. (1363). شرح التعرّف لمذهب التصوّف. تصحیح: محمد روشن. ...
  • منصوری، مجید (1389). «دربارۀ دو تصحیف درتذکرة‌الاولیاء». ادب‌پژوهی. شمارۀ 12. ...
  • نیکلسون، رنولد الن. (1322ق). مصحح. تذکرة‌الاولیاء. (جلد 1). تألیف فریدالدین ...
  • نیکلسون، رنولد الن. (1325ق). مصحح. تذکرة‌الاولیاء. (جلد 2). تألیف فریدالدین ...
  • References ...
  • Al-Ansari, Z. M. (2007).] Natayej ol afkar ol qodsiyya fi ...
  • Attar Neyshabouri, F. (1221). Tazkerat ol-awliya [Biographies of the saints]. ...
  • Attar Neyshabouri, F. (1221). Tazkerat ol-awliya [Biographies of the saints]. ...
  • Attar Neyshabouri, F. (1221). Tazkerat ol-awliya [Biographies of the saints]. ...
  • Attar Neyshabouri, F. (1221). Tazkerat ol-Awliya [Biographies of the saints]. ...
  • Attar Neyshabouri, F. (2009). Ilahi nameh [Book of God] (M. ...
  • Este’lami, M. (Ed.) (2012). Tazkerat ol-awliya [Biographies of the saints]. ...
  • Estelahate Soufiyan [Sufis’ terminology]. (2009). Elmi va Farhangi. ...
  • Ezz o-Ddin Kashani, M. A. (n.d.).] Mesbah-ol hedayat va meftah-ol ...
  • Ibn Arabi, M. (n.d.) Alfutouhat ol Makkiyye [Meccan revelations]. Dar ...
  • Jahanbakhsh, J. (2011). Rahnemaye tashihe motun [Guidelines for correcting texts]. ...
  • Mansoori, M. (2010). On two perversions in Tazkerat-ol awliya. Journal ...
  • Mostamli Bokhari, Kh. A. (1984). ]Sharhe atta’arrof le mazhab attasavvof ...
  • Nicholson, R. A. (Ed.) (1905). Tazkerat ol-awliya [Biographies of the ...
  • Nicholson, R. A. (Ed.) (1907). Tazkerat ol-awliya [Biographies of the ...
  • Qazvini, M. M. (Ed.) (1965). Tazkerat ol-awliya [Biographies of the ...
  • Qushayri, A. A. (1982). Tarjomeye risala Qusheyriyya [Translation of the ...
  • Qushayri, A. A. (1995). Al-risala al-Qushayriyya [The treatise of al-Qusheyriyya](A. ...
  • Safa, Z. (1999). Tarikhe adabiyyat dar Iran [History of literature ...
  • Sam'ani, A. (2005). ]Raoholarvahfi sharheasmaelmalekefatah[(N. Mayel Heravi, Ed.). Elmi va ...
  • Shafiee ‌Kadkani, M. R. (Ed.). (2019). Tazkerat ol-awliya [Biographies of ...
  • Uthman Hujwiri, A. A. (2011). Kashf ol mahjub [Revelation of ...
  • نمایش کامل مراجع