زهرا ویسکرمی - دانشجوی دکتری جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، ایران
بابک پیلهور - دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، ایران
علی حقیزاده - دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، ایران

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر عوامل آشفتگی بر تغییرات اشکوب علفی جامعه بلوط دارمازو حفاظت‌ شده در مقایسه با منطقه بدون آشفتگی بر مبنای گونه­های محافظه‌­کار و ارتباط آن با برخی متغیر­های محیطی می­‌پردازد. منطقه مورد مطالعه، جنگل‌های دارمازوی شینه قلایی در 88 کیلومتری شمال غرب خرم‌آباد می‌باشد. اطلاعات مربوط به اشکوب علفی، درختی، خاک و سایر متغیرهای محیطی با استفاده از قطعات نمونه با مقیاس‌های متفاوت و به‌صورت تصادفی در هر منطقه برداشت شد. پس از تعیین گونه­‌های محافظه­‌کار برای مشخص کردن ارتباط گونه‌های گیاهی با متغیرهای محیطی از روش رسته‌بندی DCA و CCA و برای ارزیابی تنوع گیاهی از شاخص‌های عددی استفاده شد. تحلیل عوامل اصلی  (PCA)نیز به‌منظور تعیین مهمترین مؤلفه‌های محیطی مؤثر بر تفکیک جوامع گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که تیپ جنگلی تخریب‌ شده نسبت به حفاظت ‌شده دارای گونه‌های مهاجم بیشتر و شاخص‌های غنا و تنوع کمتری است. همچنین بر اساس نتایج، پوشش علفی حفاظت‌ شده با سطوح بالای عناصر غذایی همبستگی مثبت نشان داده و متغیرهای اصلی تأثیرگذار بر آن، ارتفاع، تاج پوشش، جهت دامنه، کربن آلی، پتاسیم، نیتروژن، فسفر، رس، شن و وزن مخصوص ظاهری است. این مطالعه نشان داد که استفاده از مفهوم گونه‌های محافظه‌کار و انتخاب دو حوضه مجاور و هم‌شکل با حذف عوامل مخدوش­گر منجر به تعیین هر چه بهتر اثرات مدیریت حفاظتی می‌شود.

اشکوب علفی, رج‌بندی, زاگرس, ضریب محافظه‌کاری, متغیرهای محیطی