منصور چترنور - دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده کشاورزی، گروه علوم خاک
احمد لندی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
احمد فرخیان فیروزی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
علی اکبر نوروزی - پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران، ایران
حسینعلی بهرامی - گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

امروزه استفاده از طیف سنجی در برآورد ویژگی‌های خاک کاربرد گسترده‌ای یافته است. هدف از این پژوهش استفاده از امواج مرئی و مادون‌قرمز نزدیک در برآورد خصوصیات خاک در مناطق مستعد تولید گرد و غبار استان خوزستان است. تعداد 142 نمونه خاک از مناطق مستعد تولید گرد و غبار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقدار کربنات کلسیم معادل، گچ، کربن آلی و نیتروژن کل خاک اندازه‌گیری شد. از مدل‌های رگرسیون خطی، حداقل مربعات جزئی (PLSR ) و PLSR و رگرسیون مؤلفه اصلی (PCR ) برای برآورد این خصوصیات در خاک استفاده شد. سه روش بازتاب طیف اصلی و روش‌های پیش‌پردازش مشتق اول و مشتق دوم در دو مدل رگرسیونی PCR و PLSR مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل PLSR در حالت استفاده از روش پیش پردازش مشتق دوم باعث کاهش نویز طیف‌های بازتابی نمونه‌های خاک گردید، برای سه پارامتر کربنات کلسیم معادل، کربن آلی و نیتروژن کل به‌ترتیب با ضرایب تعیین 95/0 و 92/0 و 81/0 بیشترین دقت برآورد را نشان داد. برای گچ بیش‌ترین دقت در حالت مشتق اول با ضریب تعیین: 87/0 بود. نتایج این مطالعه بیانگر آن است که استفاده از روش طیف‌سنجی در برآورد خصوصیات خاک در مناطق مستعد تولید گرد و غبار استان خوزستان دقت مناسبی دارد و با توجه به وسعت کانون‌های ریزگرد و سرعت عمل و ارزان‌تر بودن این روش می توان در ارزیابی خصوصیات خاک این مناطق استفاده گردد.

پیش‌پردازش, طیف اصلی, مشتق دوم, PCR, PLSR