ارزیابی پایش خشکسالی کشاورزی با استفاده از شاخص‌های مختلف بر اساس داده‌های زمینی و سنجش از دور، مطالعه موردی: حوزه آبخیز دریاچه ارومیه

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 13، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JWEM-13-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 586
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نغمه نوابی

دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک

مهنوش مقدسی

دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک

ناصر گنجی خرم

استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک

چکیده

خشکسالی پدیده ای است طبیعی که تقریبا در تمامی اقالیم جهان رخ میدهد. اثرات این پدیده خزنده و آرام در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل بارندگی سالانه کمتر شان، بیشتر است. در مقابل روش های سنتی که مبتنی بر مشاهدات ایستگاه های هواشناسی هستند و بیشتر به بررسی خشکسالی هواشناسی می پردازند، استفاده از تکنیک سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان یک ابزار مفید جهت پایش خشکسالی کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیق حاضر هدف مقایسه و ارزیابی پایش خشکسالی کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با استفاده از شاخص های سنجش از دور پوشش گیاهی VCI، VHI، TCI طی سال های 1379 تا 1390 با استفاده از سنجده مادیس می‌باشد. بدین منظور ابتدا شاخص NDVI از روی تصاویر مادیس طی ماه‌های خرداد، تیر ، مرداد و شهریور محاسبه گردید. سپس با مقایسه میانگین این شاخص طی ماه‌های مذکور،‌ ماه شهریور با بیشینه مقدار به عنوان ماه معرف برگزیده شد. با توجه به حداقل و حداکثر شاخص NDVI در ماه شهریور سالهای 1382و 1387، نقشه های پهنه‌بندی شاخص های خشکسالی سنجش از دور VCI، VHI، TCI تهیه شده است. در ادامه برای بررسی عملکرد شاخص‌های خشکسالی کشاورزی مقادیر ضریب همبستگی برای نمایه‌های VCI، VHI و TCI با شاخص هواشناسی SPI محاسبه شد. نتایج نشان داد که نمایه سنجش از دور از دقت خوبی در برآورد پراکندگی مکانی و زمانی خشکسالی کشاورزی برخوردار است، به طوری که ضریب همبستگی بین نمایه VHI و SPI برابر 86/0 بدست آمد که نشان دهنده تطابق این شاخص با شاخص هواشناسی SPI می‌باشد.

کلیدواژه ها

شاخص بارش استاندارد شده (SPI), شاخص سلامت پوشش گیاهی (VHI), شاخص نرمال‌شده تفاوت پوشش گیاهی (NDVI), شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI), شاخص وضعیت دمایی (TCI)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.