تأثیر برنامه مراقبتی مبتنی بر نظریه شناختی- اجتماعی بر تبعیت از درمان در بیماران تحت عمل جراحی دریچه قلب در بیمارستان منتخب نظامی

مقدمه: کنترل بیماری‌های مزمن ازجمله بیماری‌های قلبی تا حد زیادی به میزان تبعیت از درمان بستگی دارد. این مهم تنها با مشارکت فعّال بیماران در امور درمان و اجرای توصیه‌های اعضای گروه درمان امکان‌پذیر است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر برنامه مراقبتی مبتنی بر نظریه شناختی- اجتماعی بر تبعیت از درمان در بیماران تحت عمل جراحی دریچه قلب در بیمارستان‌های نظامی انجام شد. مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع نیمه تجربی به همراه گروه کنترل است که در بیمارستان نظامی منتخب شهر تهران انجام شد. نمونه‌های مورد مطالعه 30 نفر از بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستان‌ منتخب نظامی بودند که به روش نمونه‌گیری غیرتصادفی انتخاب و به دو گروه مداخله و کنترل به ‌صورت شبه تصادفی تخصیص یافتند. جمع‌آوری داده‌ها در دو گروه با ابزار معتبر تبعیت از درمان در بیماری مزمن انجام گرفت. گروه کنترل صرفاً مراقبت‌های معمول مرکز را دریافت کردند و برای گروه مداخله برنامه مراقبتی مبتنی بر تئوری شناختی- اجتماعی اجرا گردید. بلافاصله بعد از مداخله و بیست روز بعد، جمع‌آوری مجدد داده‌ها صورت گرفت. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی متناسب با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. (0/05‌P<) به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد. یافته‌ها: در این مطالعه، تبعیت از درمان قبل از مداخله، در تمامی حیطه‌های اهتمام در درمان، تمایل به مشارکت در درمان، توانایی تطابق، تلفیق درمان با زندگی، چسبیدن به درمان، تعهد به درمان و تردید در اجرای درمان تفاوت بین دو گروه آزمون و کنترل بر اساس آزمون تی مستقل معنی‌دار نبود (0/05‌P>). ولی هنگام ترخیص و بیست روز پس از ترخیص تفاوت در تمامی حیطه‌ها بین دو گروه آزمون و کنترل معنی‌دار بود (0/05‌P<). نتایج آنالیز واریانس با اندازه‌های تکراری به ‌صورت درون موردی با (0/001‌P< 32/14 = (2/56) F) در مجموع نشانگر آن بود که تبعیت از درمان بر اساس شاخص زمان در مراحل مختلف دارای تفاوت معناداری است. آزمون آنالیز واریانس با اندازه‌های تکراری به‌صورت بین موردی بر اساس شاخص گروه با (0/001‌P<  ,32/85= (1/28) F) نیز نشان داد که عامل زمان‌های مختلف بر تبعیت از درمان در دو گروه آزمون و کنترل دارای تفاوت معناداری است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که به نظر می‌رسد اجرای آموزش بر اساس تئوری شناختی- اجتماعی بندورا سبب بهبود تبعیت از درمان در بیماران تحت عمل دریچه قلب می‌گردد.  

کلیدواژه ها:

Care Plan ، Treatment Adherence ، Valve Replacement. ، برنامه مراقبتی ، تبعیت از درمان ، تعویض دریچه.